رونمایی از جلد سوم دائرةالمعارف قرآن کریم/ حوزه علمیه صاحب اصلی نمایشگاه قرآن

به گزارش خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عبدالفتاح نواب، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه در حاشیه بازدید از نمایشگاه قرآن با تأکید بر اینکه نگارش کتب باید بر مبنای نیاز شناسی جامعه صورت پذیرد، گفت: این‌که امروز نویسنده‌ها بر اساس علایق خود به نگارش و تألیف کتاب می‌پردازند باید اصلاح شود، تولید کتاب باید بر مبنای نیاز جامعه باشد.

حجت‌الاسلام نواب با بیان اینکه شاید یکی از دلایل شمارگان کتاب‌ها تولید آن‌ها بدون نیازسنجی باشد، افزود: گاهی اوقات شاهد چاپ کتاب‌هایی هستیم که به نظر نمی‌رسد نیاز روز جامعه باشد و تنها علاقه یا تخصص نویسنده به آن موضوع علت نشر کتاب بوده است. در صورتی که اگر بر مبنای نیاز جامعه، کتاب را منتشر کنند هم فروش بیشتری خواهند داشت و هم مردم آنچه را که نیاز دارند تهیه کرده و نیاز خود را برطرف می‌کنند.وی این نیاز سنجی را نیازمند یک کار علمی ‌و پژوهشی نظام مند دانست و گفت: به همین ترتیب می‌بینیم که گاهی یک اثر در طول یکسال حتی به چاپ دهم هم می‌رسد اما یک اثر دیگر که شاید از نظر نگارش خیلی قوی‌تر هم باشد، در طول ده سال هم به چاپ دوم نمی‌رسد، این نشان دهنده این است که در مورد اثر اول نیاز شناسی صورت گرفته اما در مورد اثر دوم این کار انجام نشده است.

استاد حوزه ادامه داد: گاهی اوقات کتاب‌هایی هستند که شاید نیاز اصلی و ضروری جامعه نباشند، به طور مثال کتاب‌هایی که در مورد جبهه و جنگ نگارش می‌شوند، شاید نیاز ضروری جامعه نباشند اما در برهه‌هایی از زمان طرفداران بسیاری پیدا می‌کنند، این موضوع نشان می‌دهد که تحقیق در مورد نیاز شناسی جامعه کاری حساس بوده و باید با دقت انجام گیرد.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه در مورد بخش حوزوی نمایشگاه، اظهار داشت: نو آوری‌های خوبی صورت گرفته است اما همان طور که گفتم در برخی از کتب جای خالی نیاز شناسی احساس میشد که امیدوارم در آینده نویسندگان و مولفین عزیز به این موضوع دقت بیشتری داشته باشند.

وی در مورد بخش‌های دیگر نمایشگاه امسال نیز تصریح کرد:این که همه ناشرین بخواهند قرآن را به صورت عادی و بدون نوآوری خاصی چاپ و منتشر کنند، به این معناست که فقط به دنبال سود مالی هستند، اما به نظر من بهتر است که ناشرین عزیز به فکر نوآوری هنری و ظاهری در چاپ قرآن کریم باشند.

حوزه‌های علمیه شرایط تولید آثار هنری فاخر قرآنی را فراهم کنند

حجت‌الاسلام محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد نیز در مراسم اختتامیه بخش حوزوی، صاحب این نمایشگاه را حوزه دانست و گفت: مدیران حوزوی باید بر برنامه‌ها نظارت کنند و از بازدیدکننده‌ها بازخورد بگیرند تا سال آینده وضعیت بهتری باشد.

حجت‌الاسلام حشمتی با اشاره به فضای حرفه ای نمایشگاهی باغ کتاب تهران که محل برپایی بخش حوزوی است گفت: در حال حاضر تنها یک چهارم این فضا به بهره برداری رسیده که امیدواریم برای سال آینده مابقی آن نیز به بهره برداری برسد. در نتیجه سال آینده ظرفیت نمایشگاه بیشتر می‌شود و تمامی‌امکاناتی که برای یک نمایشگاه نیاز است در این فضا مهیا می‌شود.

وی با بیان اینکه در بخش فکری و نظری دست نیاز به سمت حوزه‌ها دراز می‌کنیم، خاطرنشان کرد: تدبر و تفسیر قرآن و نشر آن در جامعه وظیفه طلاب و فضلای حوزه علمیه است این در حالی است که امروزه نیاز به فهم قران هم در ایران و هم در تمامی‌کشورهای اسلامی‌بیش از همیشه حس می‌شود.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد از برگزاری نمایشگاه‌های قران همزمان با تهران در 100 شهرستان و 31 مرکز استان خبر داد و گفت: در این نمایشگاه‌ها حوزه‌ها باید عهده دار بخش محتوایی باشند.

حجت‌الاسلام حشمتی نکته مهمتر را تولید محتوای حوزه‌ها برای کارهای معاونت دانست و تصریح کرد: ما باید محتوایی را برای تولید انیمیشن، قصه، داستان، فیلم کوتاه و بازی‌های رایانه ای داشته باشیم. اما در حال حاضر دستمان خالی است و تنها حوزه‌ها اهلیت تولید این گونه محتواها را دارند تا ما با بهره مندی از هنرمندانی که در اختیار داریم آنها را تولید کنیم . امیدواریم با این روند شاهد ارتقای محتوایی، سلوک دینی و روحانیت این نمایشگاه در سال آینده باشیم .

رونمایی از جلد سوم دائرةالمعارف قرآن کریم

مراسم رونمایی از جلد سوم دایرةالمعارف قرآن در نمایشگاه قرآن کریم در باغ کتاب برگزار شد.

این مراسم با حضور دکتر امیر مازیار، عضو هیئت علمی ‌مرکز علوم عقلی حکمت و حسین خندق‌آبادی، عضو هیأت علمی‌بنیاد دایرةالمعارف اسلامی ‌از مترجمان این اثر در محل نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.

امیر مازیار در این نشست با بیان اینکه چند سال گذشته بخشی به نام تحقیق در مطالعات اسلامی‌در انتشارات حکمت راه‌اندازی کردیم، گفت: مااز چند سال پیش تصمیم به راه اندازی بخشی ویژه مطالعات اسلامی‌در انتشارات حکمت گرفتیم. کار اصلی این بخش ترجمه متون برگزیده به دست اسلام‌شناسان غربی به فارسی بود. اساسا در زبان‌های اروپایی در حوزه وسیع مطالعات اسلامی‌آثار متعددی منتشر شده است که به همین منظور این کارگروه تشکیل شد.

وی افزود: دایرةالمعارف قرآن لیدن کتابی منحصر به فرد با ویژگی‌های خاص در حوزه مطالعات قرآنی است. شیوه کار به شکل کلاسیک است که با حضور جمعی از محققان قرآنی صورت گرفته است. ترجمه کتاب می‌تواند در فضای تحقیقات و عرصه‌های علوم قرآنی در کشور اثرگذار باشد. از حدود 7 تا 8 سال پیش برنامه ترجمه کتاب شروع شد و با حضور گروه ویراستاران که از چهار نفر اصلی تشکیل می‌شد برنامه ترجمه کتاب به پیش رفت.

عضو هیأت علمی‌ مرکز علوم عقلی حکمت تصریح کرد: خوشبختانه این کتاب در 4 سال با روندی منظم منتشر شده است. این دایره المعارف 420 مدخل کوتاه بلند در حوزه علوم مختلف قرآنی دارد که شامل بخش‌هایی چون اعلال قرآن، علوم خاص قرآنی، تاریخ ترجمه، چاپ تفسیر قرآن، نسبت قرآن و علوم‌های دیگر در حوزه تمدن می‌شود. این کار تا حدودی موفق بوده است و تا حدودی در رشته قرآن‌پژوهی جای خود را باز کرده است. 30 مترجم در ترجمه این سه جلد همکاری داشته‌اند.

حسین خندق‌آبادی در ادامه این نشست در بیان شکل چینش مداخل در دایرةالمعارف عنوان کرد: در جلد سوم به دلیل اصل مدخل‌ها که به زبان انگلیسی بوده است، اصل عبارت معادل به انگلیسی کار شده است. بنابر تغییر الفبای انگلیسی در فارسی این جلد متفاوت با جلد انگلیسی است و بر اساس چینش فارسی دایرةالمعارف تدوین یافته است.

وی در بازشماری مداخل این دایرةالمعارف بیان کرد: مداخلی همچون درباره قرآن، انبیاء و اقوام در قرآن، مفاهیم مشترک در بیان ادیان مختلف، مفاهیم فقهی و مفاهیم اخلاقی و موضوعات دیگری در این جلد وارد شده است.

عضو هیأت علمی‌ بنیاد دایرةالمعارف اسلامی ‌تصریح کرد: در این مدخل متفاوت با ساختار ادبی قرآنی مداخل قابل توجهی ذکر شده است. در مدخل درباره قرآن مداخلی همچون دستور زبان قرآن، رسم الخط، زبان عام، زبان عربی، زبان و سبک قرآن، ساختار ادبی قرآن، سجع، مدخل سوره و شکل و ساختار قرآن و رابطه‌اش با ساختارهای دیگر، رسانه و قرآن، سکه‌شناسی و قرآن، سیاست و قرآن و زنان و قرآن می‌شود.

خندق آبادی ادامه داد: دو مدخل مهم سنت شفاهی و سنت مکتوب در عربستان در انتقال قرآن وجود دارد.

وی افزود: در مدخل مهم ادیان مشترک مداخلی همچون مفهوم دین، زبور، روح القدس، عام، دفاعی‌ها، بین دین اسلام و ادیان دیگر نیز مطرح است. مفهوم زمان، سحر، دوزخ، شیطان، شعر و شاعر از دیگر مداخل این جلد است.

خندق‌آبادی با اشاره به مفاهیم فقهی مطرح در این دایرةالمعارف تصریح کرد: موضوعات فقهی همچون احکام ماه رمضان، روزه، شب زنده‌داری، شب قدر و .... در این دایرةالمعارف مطرح شده است. افراد غیرعرب‌زبان نیز در این دایرةالمعارف مقاله نوشتند. بیش از 20 نفر در حوزه قرآنی غیرعربی هستند که این تعداد در جلد سوم بیشتر می‌شود.

امیر مازیار در ادامه این نشست بیان کرد: این کتاب با وجود اینک مرجع است و مخاطبان خاص خود را دارد، استقبال خوبی داشته است. این پروژه چند ساله است و شامل 5 جلد ترجمه مدخل و یک جلد نمایه‌ها است.

عضو هیأت علمی ‌مرکز علوم عقلی حکمت با بیان اینکه هر سال در نمایشگاه یک جلد از این مجموعه عرضه می‌شود، گفت: جلد نهایی و فهرست نمایه این کتاب در سال 96 در قالب مجموعه کامل دایرة المعارف لیدن منتشر می‌شود.

وی با اشاره به وجود برخی مشکلات در ترجمه این دایرة المعارف، اذعان کرد: ما در ترجمه، در مبحث متون تخصصی در حوزه‌های گوناگون مشکل ترجمه داشتیم. نبود اصطلاح‌نامه‌های خوب، کم بودن ادبیات، کمبود ترجمه، کمبود متخصص وعلاقه‌مند در ترجمه از جمله این مباحث بود. اساسا مهم‌ترین مشکل این کتاب این بود که متن دایرةالمعارف، فشرده و موجز است و نگاه نویسنده به مباحث تاریخی در قالب آثار کلاسیک است.

مازیار با اشاره به برخی مشکلات در مجامع علمی‌ودینی اظهار کرد: نفس اینکه دیگران در مورد آثار کتاب‌های ما کار می‌کنند در ایران حساسیت‌ برانگیز است. نوع رویکرد این آثارمتفاوت با رویکرد سنتی است و عموما ادبیات مدافع‌گرایانه نیست. بنابراین پژوهشگران باید صرفا نگاه تاریخی و علمی‌به این موضوعات داشته باشند.

عضو هیأت علمی‌ مرکز علوم عقلی حکمت افزود: از ابتدای شروع پروژه با موانع متعددی روبه رو شدیم. درحال حاضر جامعه ما به این ادبیات نیاز دارد. جامعه جوان دانشگاهی، نوجوان وعلم‌دوست است. با طرح بحثهای قالبی و کلیشه‌ای واقعا راضی نمی‌شود. فاصله بین سنت وعلقه‌ها و آن چیزی که درجامعه فعلی وجود دارد، متفاوت است. رویه‌های معروف و ملموس قادر به پل زدن براین شکاف نبودند.

وی با اشاره به ضرورت طرح نگاه تازه‌تر و ایجاد فضای جدید برای این گونه بحث‌ها بیان کرد: اگرعلاقه جدید وجود نداشته باشد این حوزه فراموش می‌شود. ادبیاتی که بدون کنجکاوی جدید باشد جامعه آن را رد می‌کند. هدف از ترجمه رسیدن به این دیدگاه، سوال‌ها و روش‌هاست. ایده و افق تازه پیدا کنیم.

گفتنی است نقد و بررسی جلد سوم دایرةالمعارف لیدن با حضور نویسندگان اصلی مرداد ماه در خانه اندیشمندان جوان برگزار می‌شود.

تشکیل دبیر خانه دائمی‌برای نمایشگاه بین المللی قرآن کریم

علی مرادخانی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌با اعلام این مطلب گفت: برپایی دبیرخانه‌ها برای فعالیت‌هایی که قرار است استمرار داشته باشد جزو واجبات است. چرا که اگر با پایان یک نمایشگاه ، پرونده مجموعه کارهایی که امسال انجام شده بسته شود و سال آینده تنها چند روز مانده به آغاز دوباره آن، فعالیت‌ها نیز آغاز شود بسیاری از تجربه‌های ارزشمند سالی که گذشته از دست می‌رود.

مرادخانی افزود: آغاز دوباره کار در هر سال باعث می‌شود جزئیاتی که در سالهای گذشته تجربه شده است ، گم شود. همچنین معرفتی که نسبت به کار حاصل شده است دچار فراموشی شود. بدون داشتن دبیرخانه دائمی‌در واقع کار، هر سال برای نخستین بار آغاز می‌شود و نمی‌توان شرایط را دوباره به شکلی که اکنون در آن حضور داریم بازسازی کرد.

وی تأکید کرد: بنابراین دبیر خانه‌ها می‌توانند حافظه تاریخی ما و دانشی را که نسبت به موضوع به دست آورده ایم حفظ کنند. همچنین باعث می‌شوند نیروهای انسانی کارآمدی را که در تجربه‌های پیشین به دست آورده ایم از دست ندهیم.

این مقام مسؤول در ادامه از نقش ایران به عنوان یک کشور اسلامی ‌در منطقه سخن گفت و افزود: اکنون با توجه به ضرورتی که حفظ نقش ایران به عنوان یک کشور اسلامی‌در منطقه دارد و وظایفی که نسبت به مباحث مربوط به حوزه‌های دینی بر عهده داریم فعالیت‌هایی چون برگزاری نمایشگاه بین المللی قرآن باید استمرار داشته باشد تا بتوانیم از توانمندی‌هایمان نه تنها در فضاهای نمایشگاهی داخلی، بلکه در عرصه‌های بین المللی نیز استفاده کنیم.

وی درباره نوع همکاری معاونت هنری و معاونت قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌برای فعالیت‌هایی چون نمایشگاه قرآن کریم گفت: ما تلاش می‌کنیم نمایشگاه قرآن به لحاظ کیفی، فنی، هنری از رویکرد کاری درست برخودارباشد. به همین علت با معاونت قرآن وعترت که نقش مهمی‌در برپایی نمایشگاه قرآن دارد همکاری می‌کنیم.

مرادخانی به بیان نمونه‌هایی از فعالیت‌های هنری در نمایشگاه قرآن پرداخت و گفت: در اینجا شاهد اجرای برنامه‌های متنوع نمایشگاهی بودیم. به عنوان نمونه فعالیت‌های مناسبی در عرصه هنرهای تجسمی‌صورت گرفت. چنان که آثار ارزشمندی در شاخه‌های مختلف از بافته‌های فرش گرفته تا نقاشی، طراحی، عکاسی، مجسمه سازی در معرض دید علاقه مندان قرار گرفت.

این مقام مسؤول در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌تأکید کرد: اینها بخشی از مجموعه کارهایی است که در معاونت هنری مورد توجه قرار گرفت و این معاونت می‌کوشد در اجرای برنامه‌های مختلف به معاونت قرآنی کمک کند تا دوستداران بتوانند از رویکردی مطلوب نسبت به مقوله هنر به ویژه هنر قرآنی در فضای این نمایشگاه برخوردار شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که نمایشگاه قرآن به لحاظ هنری چه اثربخشی در زندگی مردم جامعه می‌تواند داشته باشد گفت: «یکی از کارهایی که سازمان زیباسازی شهرداری انجام می‌دهد این است که کارهای هنری مختلفی را در جاهای متفاوتی از شهر استفاده می‌کند. امیدوارم همین کار در حوزه هنرهای تجسمی‌و قرآنی نیز انجام شود و نمونه‌های آن را در شهر خودمان ببینم.

مرادخانی تصریح کرد: تمامی‌کسانی که در بخش هنری نمایشگاه قرآن فعالیت می‌کردند به نوعی در مجموعه فعالیت معاونت هنری وزارت ارشاد تعریف می‌شوند. فضایی که ایجاد شده بود، این نوید را به ما می‌دهد که در حوزه زیرساخت‌های نیروی انسانی، اتفاقات خوبی در حال شکل گیری است. باید به این نکته توجه کنیم که در همین زیرساخت‌های انسانی گرایش به هویت قرآنی بسیار مهم است. نمونه این گرایش را می‌توان در جمع دانشجویانی دید که با حضور در نمایشگاه قرآن به انجام کارهای هنری – قرآنی پرداختند. امیدواریم این توانمندی‌ها را از شرایط کارگاهی خارج کرده و به شرایط میدانی برسانیم.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ارزیابی اش از بیست و سومین نمایشگاه بین المللی قرآن را چنین توضیح داد: در دیدارم از نمایشگاه قرآن ، نکته نخستی که نظرم را جلب کرد، استقبال مردم از نمایشگاه بود و این که با چه شوقی در این مکان حضور یافته اند.

وی افزود: نکته دومی‌که اهمیت دارد این است که در این دوره از نمایشگاه قرآن ، برگزار کنندگان مراتبی را ترتیب داده اند که مردم به راحتی بتوانند از غرفه‌ها دیدن کنند.

مرادخانی حضور هنرمندان در نمایشگاه قرآن را نکته ای مهم دانست و افزود: هنرمندان در این نمایشگاه حضور دارند و بررسی کارهایی که ارایه کرده اند نشان می‌دهد که به لحاظ کارهای هنری به دستور کارهای نمایشگاهی مان نزدیک می‌شویم. چون پیش از این هنگام برگزاری نمایشگاه قرآن ، بعضا آثاری از سوی هنرمندان در نمایشگاه عرضه می‌شد که ارتباط موضوعی با نمایشگاه نداشت. اما اکنون کارهایی که به نمایش گذاشته شده به آنچه که مورد نظر مجموعه نمایشگاهی و موضوعیت آن است نزدیک شده است. این نیز نکته نیز حائز اهمیت مهمی‌ است.

رعایت اصول اسلامی ‌تغذیه مانع انحرافات اخلاقی می‌شود

حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن ضیایی محقق و مدرس طب اسلامی‌ و دکترای فقه و اصول در نشست سلامت در قرآن پرهیز صحیح، پیشگیری، درمان و شفا را 4 مرحله طب معصومین عنوان کرد و گفت: طب معصومین برای پرهیز از غذاها محدودیت زمانی دارد و برخلاف دیگر طب‌ها که انسان را برای همیشه از خوردن چیزی منع می‌کند تنها تا سقف 14 روز پرهیز را جایز می‌شمارد.

حجت‌الاسلام والمسلمینن ضیایی با بیان اینکه در پرهیز طب معصومین احتمال بازگشت بیماری هم وجود ندارد، افزود: طب سنتی یا مکمل و نه طب جدید هیچ کدام مانند طب معصومین امکان درمان بیماری به وسیله پرهیز را به ویژه در بیماری‌های متابولیک مانند دیابت ندارند.

وی افزود: بر خلاف اینکه طب جدید و سنتی و دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور انسان را به دو بخش جسم و روح تقسیم می‌کنند طب المعصومین انسان را دارای 4 جزء می‌داند که شامل جسم، روان، روح و نور است که هر کدام از اینها برخلاف شباهت‌هایی که با هم دارند دارای اختلاف‌های اساسی نیز هستند.

به گفته وی طب جدید روان و روح را دو لفظ دارای یک معنا می‌دانند در حالی که این یک اشتباه است و این دو لفظ تفاوت‌ها معناداری با هم دارند؛ روان مربوط به ذهنیات است و روح جسم سیار است که با جسم تفاوت دارد. همچنین جسد را به معنای لاشه و مردار می‌دانند در حالی که در طب المعصومین جسد روح و روان دارد.

این کارشناس برنامه حدیث تندرستی شبکه ولایت همچنین به وجود‌هاله نوری انسانی و‌هاله نوری ایمانی در افراد اشاره کرد و گفت: این‌هاله‌ها به گونه ای است که هر انسانی که اخلاقیات را بیشتر رعایت کند فقط‌هاله انسانی آن بیشتر می‌شود و این در اصطلاح همان چهره نورانی است که عوام از آن یاد می‌کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین ضیایی با بیان اینکه به همه این موارد به تفصیل در طب المعصومین پرداخته شده است، گفت: اما متاسفانه دشمنان واقعی انسان‌ها کسانی اند که با هر دین و مذهبی اجازه گسترش این علم را در جهان نمی‌دهند و سردمدار اینها هم یهودی‌های نژاد پرست و صهیونیزم بین المللی است که کاروان علم را عقب نگه داشته تا خود حکومت کند.

وی با بیان اینکه در طب المعصومین انسان به جزء‌های بسیار کوچکی تقسیم و برای هر یک از آنها دستورهای مشخصی آمده است، گفت: جسم و روان دو بخش کلی انسان است که برای بخش روان بیش از 400 نوع بیماری درروانشناسی بالینی شناسایی شده است.

کارشناس طب اسلامی در ادامه به آیات 168 و 172 سوره بقره اشاره کرد و گفت: در این دو آیه بر طیب و حلال خوری انسان‌ها به طورعام و حلال خوری مومنان و مومنات به طور خاص اشاره شده و از اثرات آن نیز آن است که طیب خوری به انسان‌ها این امکان را می‌دهد تا دچار فرهنگ ابتذال و انحرافی نشوند.

به گفته وی نتیجه طیب و حلال خوری برای مومنان نیز برجا ماندن توان شکر عملی برای نعمات موجود و مدیریت صحیح منابع غذایی و دوری از انواع بیماری‌ها اعم از فوبیک، پنیک، هسیتریک است.

این محقق طب اسلامی ‌در ادامه بر هفت اصل در طب اسلامی‌اشاره کرد و گفت: اینکه خوراک ریز مغذی و غذا باشد و فارغ از هرگونه اسانس و محرک شیمیایی و گیاهی باشد یکی از نکات اصولی است که مسلمانان باید خوراک‌هایشان به آن توجه داشته باشند. خوراکی‌هایی که امروز با عنوان اسنک از آنها یاد می‌شود ریز مغذی نیستند و درواقع استفاده از آنها به علت ارزش غذایی پایینی که دارند ظلم به نفس محسوب می‌شود. توجه به سن، جنسیت، تحرک، نوع شغل، سلامت غذا، بهداشت آن و طاهر بودن غذا از دیگر مواردی است که برای انتخاب خوراک مسلمانان باید به آنها توجه داشته باشند.

گفتنی است، در پایان این جلسه به سؤالات شرکت کنندگان در جلسه به تفصیل پاسخ داده شد./993/ت303/س