باز‌گرداندن تشخص و هویّت تمدنی تنها راه همگرایی در جهان اسلام
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سید علیرضا عالمی در بیستمین جشنواره بین‌المللی شیخ طوسی ضمن ارائه مقاله خود، گفت: هر جامعه و فردی دارای هویت‌های گوناگونی است. هویت قومی، مذهبی، قبیله‌ای، زبانی و ملی از مهمترین هویت‌های جوامع بوده که در آن وابستگی جوامع به هویت‌ها، شاکله کلی تقسیم‌بندی را ترسیم می‌کند.
وی با بیان این که در جهان اسلامی هویت بر اساس مقوله‌های مذهبی شکل یافته، خاطرنشان کرد: ملی گرایی به عنوان پدیده جدید، تأثیر‌های فوق العاده‌ای را رقم زده که از بُعد هویتی تاریخ بشر را می‌توان به قبل و بَعد از ملی‌گرایی تفسیر نمود که بسیاری از نشان‌هایی که جوامع با آن سر و کار داشتند، از مسیر ملی‌گرایی تغیرات بنیادینی را به خود دید.
عالمی با بیان این که ملی‌گرایی گفتمانی است که از بیرون مرزهای اسلامی به جهان اسلام تحمیل شده است، خاطرنشان کرد: همان طور که نظریه پردازان ملی‌گرا، گفته اند، ملی‌گرایی ریشه در اومانیسم داشته در نهایت منجر به سکولاریسم شده، خروجی جامعه‌ای که ملی‌گرایی را مهم برشمرد به سمت سکولاریسم کشیده می‌شود.
وی با تأکید بر این که جهان اسلام مبتنی بر انسان‌گرایی خداباورانه است که خروجی‌های آن باعث واگرایی، تنش و بحران هویتی در جهان اسلامی می‌شود، تصریح کرد: ملی‌گرایی در عرصه‌های بین المللی، در کنار هویت بخشی ساختارهای جهانی گفتمان هویت ملی را تولید کرد که در طول دو قرن بر جهان سلطه پیدا کرده است.
پژوهشگر حوزوی به هویت تمدنی 1400 ساله جهان اسلام اشاره و خاطرنشان کرد: جهان اسلام در عصر جدید با هویت‌گرایی ملی به نهایت واگرایی خود در طول تاریخ نزدیک شده است.
وی با بیان این که نظریه ولایت فقیه برای گفتمان تمدنی ترسیم شده، اظهار داشت: حاکمیت تمدنی امروز ما تبدیل به حاکمیت ملی شده است که ارتباطات تمدنی جهان اسلام را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است.
وی توسعه غیر منطقی زبان‌های ملی را یکی از موانع همگرایی اسلامی برشمرد و اذعان داشت: وقتی جامعه‌ای از نظر معرفتی و ساختاری ملی‌گرایی را بسیار مهم دانست، به زیست آسیب‌زا تبدیل و در حوزه زیست فردی و اجتماعی با واگرایی‌های قابل توجهی روبرو خواهد شد.
عالمی با تأکید بر این که تمدن اسلامی همواره زنده است، اظهار داشت: متاسفانه معرفت ملی‌گرایی و ساختارهای ملی گرایانه تحمیلی جهان اسلام را فلج کرده است.
وی با بیان این که ملی گرایی به تابویی برای جوامع بشری تبدیل شده است، تصریح کرد: تنها راه همگرایی در جهان اسلام، آن است که تشخص و هویت‌تمدنی اسلام را به جهان اسلام باز گردانیم، در غیر این صورت بدون شک خروجی آن سکولاریسم خواهد بود./878/پ۲۰۲/ی