حوزه علمیه باید تولید کننده علوم انسانی اسلامی باشد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، آیت‌الله علی اکبر رشاد رییس شورای حوزه علمیه استان تهران، امروز در نشست علمی هم‌اندیشی فقه نظام‌ساز، درآمدی بر همایش ملی فقه نظام‌ساز که در مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد، گفت: مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) نخستین موسسه آموزش عالی حوزوی در ایران شده است.

وی با اشاره به عملکرد خوب دانشگاه‌های اسلامی، بیان داشت: دانشگاه‌های اسلامی مانند  دانشگاه رضوی مشهد، مدرسه عالی مطهری، دانشگاه شهید مطهری، دانشگاه مفید و دانشگاه باقرالعلوم(ع) از دانشگاه‌های خوبی هستند که به مباحث علوم دینی می پردازند اما نمی تواند همانند حوزه علمیه مجتهد متخصص تربیت کنند؛ اینها دانشگاه الهیات خوبی هستند که اکثر دانشجویان آن را طلاب تشکیل می دهند.

آیت‌الله رشاد ادامه داد: رشته‌های تخصصی در نظر گرفته نیز چیزی فراتر از همین دانشکده های الهیات نشد بر همین اساس احساس کردیم که این رشته های تخصصی باید به سمت حوزه جهت داده شود تا به آن هدف مورد نظر دست یابیم.

رییس شورای سیاست گذاری حوزه علمیه استان تهران با تاکید بر اینکه محور و ریشه حوزه فقه است، گفت: در حوزه علمیه منطق و چارچوب کار علمی روش اجتهادی است اما متاسفانه به علوم انسانی اعتنایی نمی شود.

تولیت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) ادامه داد: علوم انسانی باید در متن باشد و طلاب فقه را همراه با علوم انسانی طی کنند و برای تحصیل قوه اجتهاد به همان سبک و سیاق اصیل حوزوی رجوع کنند اما در عین حال نباید از توجه به علوم انسانی غافل شوند.

وی با تاکید بر اینکه امروز باید به علوم انسانی توجه ویژه شود چرا که همه شؤون ملل را عملا در جهان علوم انسانی اداره می کند، عنوان کرد: علوم انسانی امروز رقیب شریعت است. امروز شریعت ادعا دارد که همه شؤون و ساحات حیات انسان را او بر عهده دارد در حالی که عملا این علوم انسانی است که همه شؤون انسان ها را اداره می کند؛ بنابراین حوزه علمیه باید علوم انسانی اسلامی را تولید کند.

آیت الله رشاد در خصوص فقه، گفت: برخی فقه نظام را فقه نظام مند می دانند در حالی که این غلط است، اینکه فقه دارای نظم است یک امر مشخص است که مشهورترین و رایج ترین ساختار مربوط به محقق حلی می شود که در شرایع تنظیم شده است.

رییس شورای سیاست گذاری حوزه علمیه استان تهران بیان داشت: فقه و تفقه باید با علوم انسانی همراه باشد تا فاضل حوزوی فقیه در علوم انسانی نیز عالم بار بیاید.

تولیت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) عنوان کرد: در فقه نظام ساز دو رویکرد مطرح است یک رویکرد می گوید که فقه جزء نگر و فرد گرا است و یا ثبوتا شریعت این نیست که نظام ارائه کرده باشد یا اثباتا در مقام و افق معرفت آنگونه نیست که ما استنباط می کنیم که برای نظام باشد در حالی از دیدگاه دیگر این مطرح است که ثبوتا شریعت دارای نظام است. نظام سه ویژگی دارد و آن دارای اجزا بودن، سازگار بودن اجزاء و داشتن هدف است.

وی افزود: اما از نظر ما نظام دارای 6 عنصر است که اجزاء دارد و آن اجزاء غیر تکراری بوده و در عین جال با یکدیگر هماهنگ و سازگار هستند و باهم تناسب دارند و مکمل یکدیگر هستند و هر یک نقش خاص خود را ایفا می کنند تا به آن هدف غایت برسند. اگر نظامی مستقل شناخته شود باید با نظامات دیگر فرق داشته باشد و یک جایی از نظام دیگر جدا شود.

این مفسر قرآن کریم در ادامه با بیان اینکه نظامات می تواند همانند فقه لایه لایه باشد گفت: فقه مجموعه ای از نظام ها است و کل دین و کل فقه یک ابر نظام به شمار می رود که تمامی اعضای آن هدف و غایتی را دنبال می کند.

آیت الله رشاد با بیان اینکه فقه نظام اغلب به سمت و سوی عمومی سازی و جمع سازی شریعت حرکت می کند، ابراز کرد: فقه نظام با فقه اجتماعی و فقه الاجتماع و فقه الحکومة فرق دارد./813/پ202/ب1