نفس و بدن از دیدگاه نخستین متکلمان اسلامی بررسی شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مقاله نفس و بدن از دیدگاه نخستین متکلمان اسلامی با ارائه حجت‌الاسلام محمد تقی سبحانی رییس انجمن کلام اسلامی حوزه، پیش از ظهر امروز در نشست تخصصی ماهیت انسان در کلام، فلسفه و متون دینی از نشست‌های همایش بین المللی آموزه‌های دینی و مساله نفس و بدن ارائه شد.

وی بیان داشت: مساله نفس و بدن یکی ازنخستین پرسش های جدی در میان متکلمان مسلمان است که ذهن آنان را سخت به خود مشغول کرده است و در این موضوع به نظریه پردازی های جدی پرداخته اند.

این محقق علوم عقلی بیان داشت: کهن ترین متنی که به صورت جامع این نظریات را برای ما گزارش کرده، کتاب مقالات الاسلامیین اشعری است. وی به صورت مستقل همه دیدگاه های متکلمان بزرگ را تا زمان خویش گرد آورده است و در پایان آرای مسلمانان و غیر مسلمانان را در مقایسه با دیدگاه های متکلمان آورده است.

وی با اشاره به اینکه، اگر بخواهیم فهرستی از آرای متکلمان در سال 130 ه. ق ارائه کنیم، چهار دیدگاه در این باره دیده می‌شود، ادامه داد: ابوهذیل و بیشتر متکلمان مسیحی قائلند که انسان همین شخصیت ظاهری است که مشاهده می شود.

وی بیان داشت: دومین نظریه که در نسل بعدی معتزله مطرح شد و البته به اندازه عقیده نخست رواج پیدا نکرد، انسان را امری جسمانی می‌داند و می گویند یک جزء غیر قابل تجزیه در انسان وجود دارد که بدن برای آن مانند یک ابراز عمل می‌کند.

حجت الاسلام سبحانی در توضیح نظریه سوم گفت: مهمترین نظریه، دیدگاه هشام بن حکم، متکلم بزرگ شیعی است که معتقد است انسان به مجموع بدن و روح اطلاق می‌شود و همه کمالات به روح برمی‌گردد.

وی اظهار داشت: نظریه چهارم توسط برخی علمای معتزله ابراز شده که انسان را همان روح می‌داند و معتقد است احساس و ادراک به روح برمی‌گردد.

این نظریه پرداز علوم عقلی با بیان اینکه از میان اندیشه های گزارش شده برمی آید که مساله نفس وبدن برای متکلمان دارای اهمیت بوده است، گفت: تکلیف، فعل و رفتار، جزا و پاداش، مرگ و خواب و ... از دلایل اهمیت این مساله است. /909/پ202/ع