نقش حوزه علمیه در دفاع مقدس/ شخصیت و نقش تأثیرگذار شهید محلاتی

حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیزاده، نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، ضمن گرامیداشت روز «روحانیت و دفاع مقدس» و بیست و نهمین سالگرد شهادت آیت‌الله محلاتی به بیان ویژگی‌های شخصیتی و انقلابی این عالم مجاهد و نقش روحانیان در دوران دفاع مقدس پرداخت.

شهادت آیت‌الله محلاتی و نام گذاری اول اسفندماه به عنوان روز روحانیت و دفاع مقدس

وی اظهار داشت: در روز نخست اسفندماه سال 1364 هواپیمایی حامل شخصیت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، قضات عالی رتبه و نمایندگان مجلس شورای اسلامی همگی آنان با دفاع مقدس مرتبط بودند، از سوی دو جنگنده عراقی مورد هدف قرار گرفت و در 25 کیلومتری اهواز سقوط کرد.

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که تمام 50 سرنشین حاضر در این هواپیما به شهادت رسیدند، ادامه داد: آیت الله فضل الله محلاتی یکی از شخصیت‌های داخل در این هواپیمای مورد اصابت بود که به سبب ارتباط وی با دفاع مقدس و شهادتش در جریان جنگ و نیز به علت تأثیرگذاری بسیار بالای این عالم مجاهد بر طلاب و روحانیان، روز اول اسفندماه به عنوان روز روحانیت و دفاع مقدس نام گذاری شد.

پیشتازی روحانیت در عرصه‌های مختلف قبل و پس از انقلاب

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران عنوان کرد: روحانیت در تمام عرصه‌های سیاسی و اجتماعی پیش از انقلاب و بعد از آن، همواره پیشتاز بوده است چراکه انقلاب اسلامی دارای هویتی دینی و مکتبی داشت و از ناحیه کارشناسان دینی هم می‌بایست مورد حفاظت و صیانت قرار می‌گرفت.

وی با بیان این‌که حضرت امام خمینی(ره) یک مرجع و مجتهد مسلم بود که رهبری انقلاب را بر عهده داشت، عنوان کرد: نقش ایشان در کلیت هدایت انقلاب و به پیروزی رساندن آن و نیز در رهبری 10 ساله جمهوری اسلامی که هشت سال از آن در دوران دفاع مقدس سپری شد، باید به درستی بررسی و تحلیل شود تا ابعاد مختلف نقش امام در هدایت و فرماندهی دفاع مقدس و جبهه و رزمندگان شناخته شود.

حجت‌الاسلام علیزاده عنوان کرد: به طبع امام، شاگردان ایشان و روحانیان اصیل و انقلابی و بی بصیرت در تمام صحنه‌های انقلاب احساس مسؤولیت و تکلیف می‌کردند و اگر بخشی از انرژی آنان در حوزه‌های علمیه و تعلیم و تعلم صرف می‌شد، بخش قابل توجهی از آن نیز به پای فعالیت‌های انقلاب هزینه می‌شد.

وی ادامه داد: یکی از مقاطع بسیار مهم فعالیت‌های انقلابی روحانیان که برگ زرینی برای حوزه‌های علمیه به جای گذاشت، دوران هشت سال دفاع مقدس است؛ نقش روحانیت در دفاع مقدس را از زوایای گوناگونی می‌توان بررسی کرد که یکی از این زاویه‌ها، بحث آماری است؛ زیرا آمار گویای بسیاری از حقایق است.

نقش روحانیان در دفاع مقدس

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران عنوان کرد: اقشار مختلف و بسیاری در جریان دفاع مقدس حضور داشتند اما در این بین، نقش روحانیان بسیار ارزنده است؛ زیرا در حوزه تشویق و ترغیب مردم برای پرداختن به امر دفاع، از تمام ظرفیت‌های خود و تریبون‌هایی که در اختیار داشت استفاده کرد.

وی اضافه کرد: از آن‌جایی که روحانیان حدیث جهاد و شهادت را برای مردم می‌خواندند و رزمندگان را به دفاع و جنگ با بعثی‌های کافر ترغیب می‌کردند، باید خود نیز در حوزه عمل وارد و ظاهر می‌شدند؛ از این رو قشر روحانیت به صورت نسبی، بیشترین حضور در جبهه‌ها را به خود اختصاص داد.

ثبت بیش از 4 هزار شهید روحانی

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که تعداد 4363 شهید روحانی در کنگره شهدای روحانی کشور ثبت شده است، اضافه کرد: آمار شهدای قشر روحانیت نسبت به سایر اقشار، بالاترین رتبه در حیث حضور در عرصه دفاع مقدس را به خود اختصاص داده است.

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران با بیان این‌که شهدای روحانی تنها عناصری عادی در جبهه نبودند، ابراز کرد: بخشی از آنان در سمت‌های بالای جنگ و جبهه به شهادت رسیدند.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از روحانیان در ایام دفاع مقدس، علی رغمی که عمامه بر سر داشتند و به وظایف وعظ و موعظه طلبگی خود می‌پرداختند اما از سوی دیگر سلاح به دست با لباسی رزمی به مسؤولیت‌های بسیار مهم و خطیر در جبهه مشغول شده و در نهایت به شهادت رسیدند.

دلاوری‌ها و مسؤولیت‌های دشوار روحانیان در ایام دفاع مقدس

حجت‌الاسلام علیزاده افزود: از میان حوزویانی که با رشادت در مسؤولیت‌های خطیر جبهه جانفشانی کردند می‌توان به 143 روحانی در سمت فرماندهی و 124 روحانی آر پی چی زن اشاره کرد که با این سلاح سنگین و کاربردی در عرصه جهاد ظاهر شدند.

وی با بیان گردان‌های تخریب، خطیرترین وظایف جبهه‌ها را عهده‌دار بودند، گفت: این گردان‌ها قبل از هر عملیاتی باید به قلب دشمن می‌زدند و راه را برای رزمندگان باز می‌کردند؛ در این وظیفه بسیار سخت نیز طلاب و روحانیان حاضر شده و 47 نفر از آنان در حین عملیات‌ها به شهادت رسیدند.

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران ادامه داد: همچنین حضور روحانیت را در جایگاه‌های حساسی همچون اطلاعات و عملیات جبهه‌های جنگ نیز به طور مؤثر مشاهده می‌کنیم که در این بین می‌توان به 28 شهید روحانی در این سمت اشاره کرد.

حضور علما و روحانیان صاحب منصب در جبهه‌های جنگ

وی با تأکید بر این‌که حضور حوزویان در ایام دفاع مقدس تنها به طلاب سطح پایین خلاصه نمی‌شد، گفت: بسیاری از فضلای حوزه و شخصیت‌های روحانی و حتی کسانی که در مناصب مختلف کشوری و ملی مسؤولیت داشتند، افتخار شهادت را به خود اختصاص دادند.

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که 20 روحانی از قوه قضائیه در جبهه‌های جنگ به شهادت رسیدند، افزود: همچنین 26 نفر از روحانیانی که در مجلس شورای اسلامی مسؤولیت داشتند از جان خود در جریان دفاع مقدس گذشتند و به شهادت رسیدند.

وی تأکید کرد: از میان روحانیانی که از زمان انقلاب اسلامی تا کنون به شهادت رسیده‌اند، می‌توان به 126 شهید ترور روحانی، 53 طلبه شهید در کسوت امدادگری، 72 حوزوی شهید در لباس غواصی و 88 روحانی در منصب مخابراتی دفاع مقدس اشاره کرد.

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران عنوان کرد: تعدادی از طلاب شهید ضمن این‌که در حوزه درس می‌خواندند، در دانشگاه نیز مشغول به تحصیل بودند؛ تعداد 29 نفر شهید طلبه دوران دفاع مقدس تنها بخشی از این قشر طلاب حاضر در جبهه‌ها بودند.

63 امام جمعه شهید در طول دوران دفاع مقدس

وی با بیان این‌که 33 نفر از شهدای روحانیت در مسؤولیت‌های عقیدتی و سیاسی نیروهای مسلح صاحب منصب بودند، گفت: همچنین 63 نفر شهید روحانی نیز امام جماعت مساجد محله شهر خود بودند که علاوه بر ترغیب جوانان به جهاد، خود نیز در عرصه پیکار حاضر شده و به شهادت رسیدند.

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که 43 شهید از شهدای روحانی، در شهرهای ایران امام جمعه بودند، گفت: از میان خواهران طلبه نیز 15 بانوی طلبه در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند.

وی با بیان این‌که در دوران دفاع مقدس 248 طلبه غیر ایرانی به جنگ علیه بعثی‌ها پرداختند، تصریح کرد: همچنین از میان اهل‌سنتی که در دوران دفاع مقدس حضور داشتند، می‌توان به تعداد 83 نفر شهید طلبه و روحانی اشاره کرد.

ایثارگری روحانیان و خانواده‌های ایشان

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران با اشاره به ایثارگری‌های روحانیان در ایام دفاع مقدس تصریح کرد: تعداد پدران شهدای روحانی در جبهه‌های جنگ بسیار فراوان است که از این میان می‌توان به پدرانی اشاره کرد که به غیر از فرزند طلبه خود، فرزندان دیگرشان را هم به جبهه فرستاده و شهید شدند.

وی خاطرنشان کرد: روحانیان بسیاری وجود دارند که اگر خود در جریان دفاع مقدس به فیض شهادت نائل نشدند اما فرزندانشان را به جبهه فرستاده و خبر شهادتشان را شنیدند؛ روحانیان شاخصی همچون آیت الله احمدی میانجی، معرفت و سید مهدی روحانی بخشی از این دسته روحانیان هستند.

حجت‌الاسلام علیزاده بیان کرد: در جریان دفاع مقدس روحانیانی داریم که چند فرزند خود را در جبهه‌ها از دست داده‌اند؛ مرحوم جنیدی امام جمعه رودسر که چهار فرزندش در جبهه شهید شدند و فرزند پنجمش پس از سال‌ها تحمل زجر مواد شیمیایی به فیض شهادت رسید.

آزادگان و جانبازان روحانی

وی تصریح کرد: از میان اسیران و آزادگان دوران دفاع مقدس، تعداد 300 روحانی آزاده داریم که برخی از آنان به سبب این‌که در جریان اسارت شناخته شدند، شکنجه‌های بسیار سخت‌تری را متحمل شدند.

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران با بیان این‌که برخی از روحانیان 10 سال نزد عراقی‌ها در اسارت به سر می‌بردند، گفت: برخی از روحانیان شاخص ما همچون مرحوم ابوترابی و حجج اسلام جمشیدی و نوروزی با سابقه دراز رنج اسارت نزد بعثی‌های جنایتکار را متحمل شده‌اند.

حجت‌الاسلام علیزاده یادآور شد: در کنار روحانیان شهید، جانبازان بسیاری نیز در حوزه‌های علمیه وجود دارند که برخی از آنان قطع نخاع یا قطع عضو هستند و هنوز هم با عمامه در جامعه حضور می‌یابند.

جایگاه و منش شهید محلاتی

وی تصریح کرد: شهید آیت‌الله فضل الله محلاتی، یک شخصیت عالم و مجتهد بود و جمعیت عظیمی همچون سپاه پاسداران را سرپرستی می‌کرد؛ از آنجایی که وی نماینده حضرت امام خمینی(ره) در سپاه پاسداران بود، به کرات در دفاع مقدس حضور می‌یافت و همین قوت قلبی برای رزمندگان بود.

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران با این‌که شهید محلاتی زود از جمع ما رفت اما تا زمانی که در حضور امام به خدمت مشغول بود و خاطرات بسیار خوبی بر جای گذاشت،  تأکید کرد: اگر روحانیان می‌خواهند راه را گم نکنند، باید سیره و منش شهیدان عزیز را مطالعه کرده و در مسیر شهید محلاتی استوار و ثابت قدم حرکت کنند.

وی تصریح کرد: شهید محلاتی پیش از انقلاب اسلامی و در دوران مبارزه با رژیم ستم شاهی از چهره‌هایی بود که در نهضت حضرت امام(ره) خوش درخشید و از جدیتی وافر برخوردار بود.

نقش تأثیرگذار شهید محلاتی پیش از انقلاب اسلامی

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که آغاز مبارزات شهید محلاتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با عضویت در گروه فداییان اسلام آغاز شد، افزود: وی با شهید نواب صفوی ارتباط بسیاری داشت و بدین وسیله نقش تأثیرگذاری در انقلاب اسلامی ایفا کرد.

وی خاطرنشان کرد: شهید محلاتی در راستای روشنگری‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، به تشریح نظرات مراجع و علمای قم به‌ویژه نظرات و افکار حضرت امام خمینی(ره ) در میان مردم می‌پرداخت.

مسؤولیت‌ها و فعالیت‌های شهید محلاتی پس از پیروزی انقلاب

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران اضافه کرد: شهید محلاتی در انتخابات نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از سوی مردم محلات و دلیجان به عنوان نماینده برگزیده راهی مجلس شد و به عنوان یک نماینده موفق فعالیت خود را ادامه داد.

وی یادآور شد: زمانی که سپاه پاسداران شکل گرفت، شهید محلاتی نخست با سمت هدایت و کنترل این نهاد و سپس به عنوان نماینده رهبر کبیر انقلاب در سپاه پاسداران قرار گرفت و پاسداران ما در این نهاد خاطرات خوشی از ایشان دارند.

حجت‌الاسلام علیزاده ادامه داد: شهید محلاتی را باید از بنیانگذاران ولایت در سپاه دانست چراکه وی با تلاش مؤثر و مستمر خود، در تقویت مبانی اعتقادی پاسداران، نقش ارزنده‌ای ایفا کرد و وحدت و انسجام را در پیکره سپاه، به عنوان شیرازه‌ای محکم قرار داد.

وی بیان داشت: از آنجایی شهید محلاتی دارای یک بینش بالا و بصیرت سیاسی بود، همواره در فعالیت‌های تبلیغی، نسبت به این موضوع اهمیت قائل می‌شد و می‌گفت عالم به زمان باید همه مسائل را رصد کرده و دارای درک و فهم و بینش سیاسی باشد؛ همین نگاه وی در سپاه پاسداران هم وجود داشت و معتقد بود که وقتی یک پاسدار می‌تواند پاسدار واقعی باشد، که انقلاب اسلامی و دشمنان آن را به خوبی بشناسد تا بتواند مسیر خود را به خوبی پیش ببرد.

حضور شهید محلاتی در عرصه دفاع مقدس

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران تأکید کرد: این شهید بزرگوار در هر عرصه‌ای از دفاع مقدس که وارد می‌شد، از آن سر بلند بیرون می‌آمد؛ وی همواره در شب‌های شروع عملیات، در جبهه‌ها حضور می‌یافت و مایه قوت و اطمینان قلب فرماندهان و رزمندگان می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه شهید محلاتی فرصت زیادی برای زندگی پیدا نکرد و زود بار گشود و آسمانی شد اما در همان مقطع کوتاهی که در انقلاب بود، به عنوان یک چهره پر تلاش و عاشق و دلداده شهادت شناخته می‌شد.

حجت‌الاسلام علیزاده با بیان این‌که حضور شهید محلاتی در میان رزمندگان بسیار موثر بود، عنوان کرد: شهید محلاتی وقتی از شهدای دیگر یاد می‌کرد می‌گفت، «من رشک می برم به این شهدا، که چه آرام و پر طمطراق به سان مرغان بهشتی بال و پر گشوده اند و به سوی معبود محبوب در پروازند.»

ویژگی‌های شخصیتی شهید محلاتی

وی اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب درباره ویژگی‌های شخصیتی شهید محلاتی می‌فرمایند، «یک خصوصیت در مرحوم آقای محلاتی است که آن خصوصیت برای عناصر انقلابی خیلی مهم است و آن خصلت سازش ناپذیری و مبارزه گری و غیرت دینی و آمادگی برای فداکاری و تلاش است.»

نماینده ولی فقیه در قرارگاه ثارالله تهران ادامه داد: مقام معظم رهبری ادامه می‌دهند «همه کس حاضر نیست راحتی و زندگی آرام خودش را به خاطر هدف ها و آرمان هایی که باید برای آنها مبارزه کرد، تهدید کند. ایشان از جمله افرادی بود که به راحتی زندگی را، آسایش را، درآمد را، عنوان را که بر این آخری به نظر من از همه مهم تر است، نثار مبارزه می کرد و حتی حاضر بود یک جایی از آبروی خودش مایه بگذارد، از حیثیت و عنوان خودش مایه بگذارد.»

وی در پایان گفت: ایشان همچنین می‌فرمایند «از خصوصیات دیگر شهید محلاتی، عشق و ارادت وافر به امام بود؛ به قدری به امام علاقه و اعتماد به نظرات امام داشت که هر موقع امام یک چیزی را بیان می کردند، مثل یک امر تعبدی، برایش لازم الاجرا بود.»

شایان ذکر است، شهید آیت الله فضل الله محلاتی در اول اسفند 1364، به همراه هشت تن از نمایندگان مجلس، قضات عالی رتبه قضایی در حالی که نمایندهٔ ولی فقیه در سپاه پاسداران بود، با هواپیمای اف27 فرندشیپ عازم جبهه‌های جنگ بود که هواپیمای حامل آنها مورد حمله دو فروند جنگنده عراقی قرار گرفت و در 25 کیلومتری شمال اهواز سقوط کرد و همهٔ سرنشینان هواپیما که نزدیک به 50 نفر بودند کشته شدند./997/ز502/س