توصیه ای به حجاج
به گزارش خبرگزاری رسا، طی سالهای اخیر هر چند بسیاری از متولیان امور حج در داخل کشور نسبت به خریدهای حجاج ایرانی هشدار داده اند اما همچنان حجم خرید زائران ایرانی به حدی است که نگرانی مسئولان این سازمان و البته مقام معظم رهبری را نسبت به آن برانگیخته است. در یادداشت پیش رو به این مسئله می پردازیم.
بحران بازارگردی زائران ایرانی در حج
اگر چه تاکنون آمار رسمی درباره میزان هزینه‌کرد زائران ایرانی برای خرید سوغات در حج ارائه نشده است؛ اما نگرانی و هشدارهای مسئولان در این‌باره، گویای نوعی بحران است .
امروزه خرید سوغات توسط حجاج ایرانی به یک عادت غلط و رایج تبدیل شده است علی‌رغم اینکه افراد می‌دانند این نوع اجناس عموما کیفیت لازم را نیز ندارد اما صرفاً به دلیل رسوم اشتباه یا تبرک دانستن اجناس اقدام به خرید کالاهای خارجی می‌کنند.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته؛ اکثر کالاهای خریداری شده از سوی زائران غیر‌ایرانی شامل سجاده، تسبیح و برد یمانی است؛ در حالی‌که كالاهای خریداری شده از سوی زائران ایرانی شامل پارچه، اسباب‌بازی، ساعت و وسایل برقی است!
نکته تاسف بار اینجاست که حتی برخی زائران ایرانی در بازارهای عربستان بی توجه به وقت نماز؛ پشت در مغازه‌هایی که در وقت نماز تعطیل هستند به انتظار می‌نشینند که این موضوع علاوه بر اینکه حاجیان را از فیض عظیم نماز اول وقت و جماعت محروم می‌کند؛ به شدت شأن شیعیان را نیز مخدوش می‌کند.
مقام معظم رهبری همواره نگاه ویژه ای به این مسئله داشته اند و بارها به زائران خانه خدا تذکرات لازم را داده اند: «من با سوغاتی خریدن مخالف نیستم اما با این بازارگردی‌ها چرا؛ خیلی بد است. یک عده‌ای عطش بازارگردی دارند؛ اینها ملت شما را، مردم شما را سبک می کند؛ حیف است. می روند یک جنس‌هایی را می‌خرند، غالباً هم جنس‌های بی کیفیت از کشورهای دوردست سودجو که با همان کمپانی های داخل آن کشور میزبان ارتباط دارند.»
دلایل اقبال زائران ایرانی به خرید سوغات از عربستان
یکی از دلایل اقبال زائران به خرید سوغات توصیه دین است؛ چرا که موضوع هدیه دادن و سوغاتی آوردن در اسلام همواره مورد توجه بوده است. اما زائران باید به این نکته توجه داشته باشند که امروز بخش اعظمی از سرمایه شیعیان با خرید سوغات در اموال دشمنان وارد می‌شود و در مقابل با خروج حجم عظیمی از ارز به افزایش رکود اقتصادی در کشورمان دامن می‌زند.
نکته دیگری که زائران ایرانی را برای خرید در کشور عربستان مشتاق‌تر می‌کند جنبه متبرک بودن این کالاها و اجناس فروخته شده در فروشگاه‌های شهرهای مکه و مدینه است. در حالی‌که باید گفت اجناس فروخته شده در کشور عربستان عمدتا اجناس وارداتی از کشورهای غیر مسلمان مانند چین است که جنبه تبرک ندارد.
رهبر معظم انقلاب در این باره فرموده اند: «بعضی‌ها به عنوان چیز متبرک، از آنجا سوغاتی می‌آورند؛ تبرکی ندارد. این جانمازهایی که در سنندج و کردستانِ خودمان می‌بافند، به‌مراتب از جانمازهایی که از آنجا می‌آورند، بهتر است. برادر خودتان را تقویت کنید، ساخت دست او را که هم زیباتر است، هم بهتر است، بخرید و این را به عنوان سوغاتی بدهید. این را آنجا ببرید و به افرادی که دوست دارید، سوغاتی بدهید. همه اجناس خودمان همین طور است؛ حالا من جانماز را مثال زدم که مقدس‌ترین است. اینها را رعایت کنید. "
لذا اگر زائران گرامی که به دنبال خرید سوغات هستند می‌توانند با تهیه کالاهای داخلی به تقویت اقتصاد کشورکمک کنند.
همچنین زائرانی که به دنبال سوغات متبرک هستند می توانند با آوردن آب زم زم یا خواندن نماز یا طواف خانه خدا به نیابت از دوستان و آشنایان بزرگترین سوغات معنوی را به انان هدیه بدهند.
آسیب های بازارگردی در حج
مهم ترین آسیب‌هایی كه از بازارگردی در سفر معنوی حج نصیب زائران می‌شود عبارتند از:
1. هدر رفتن فرصت بی نظیر عبادت و خودسازی:
به طور حتم هدف اصلی حجاج برای حضور در این مراسم، تقرب به خدای متعال و تزکیه نفس است، در این میان بازارگردی و خرید سوغات از بازارهای عربستان مانع بزرگی برای بهره مندی کامل از جنبه های معنوی حج به شمار می رود . زائرانی که سالها در انتظار این سفر استثنایی بوده اند، گاه به جای استفاده از تمامی لحظات ارزشمند این سفر با بازارگردی بهترین فرصت عمر خود را هدر می‌دهد که این خود خسرانی بزرگ است. رهبر معظم انقلاب در این باره می فرمایند: «خیلی بی‌سعادتی می‌خواهد که کسانی این را رها کنند بروند در بازار، درِ این دکّان، درِ آن دکّان. حالا فرمودند که جلوی بازارگردی را گرفته‌اند، امّا خب گزارش‌هایی که به من می‌رسد، این است که متأسفانه نه. بعضی از حجاج ما باز گرفتار این بیچارگی هستند.:»
2. از بین رفتن سرمایه شیعیان و کمک به اقتصاد دشمن:
علاوه بر هدر رفتن فرصت‌ها، از بین رفتن سرمایه و خروج ارز از کشور از دیگر مضرات اینگونه بازارگردی ها است. در سفر حج با خرید سوغاتی‌هایی كه از ارزش معنوی برخوردار نبوده و هیچ‌گونه تبركی ندارند بخش اعظمی از سرمایه شیعیان در اموال وهابیون جاری می‌شود و همین امر در تقویت مالی آنها بسیار اثر‌گذار است.
زائران خانه خدا باید به این نکته توجه داشته باشند که امروز آمریکا با کمک هم پیمانان خود همچون عربستان جنگ اقتصادی شدیدی علیه کشورمان به راه انداخته است، بازار گردی‌های حجاج ایرانی در عربستان به معنای هم پیمان شدن با دشمنان به منظور آسیب زدن به استقلال و اقتدار خودمان است. به بیانی ساده تر می توان گفت عربستان سالانه میلیاردها دلار صرف مبارزه با جمهوری اسلامی ایران می‌کند لذا حجاج ایرانی با خرید کردن از بازارهای عربستان در واقع از اقتصاد دشمن حمایت کرده و به خودمان ضربه می‌زنند.
همچنین باید به این نکته توجه داشت زائران با خرید کالاهای خارجی تاثیر مهمی بر عمیق تر شدن رکود اقتصادی کشورمان می‌گذارند.
3.تخریب چهره شیعیان
زائران ایرانی خانه خدا باید از نظر اخلاق و رفتار و منش اسلامی نمونه باشند و موجب اعتلای آبروی تشیع و جمهوری اسلامی گردند. بسیاری از حجاج ایرانی با وجود اینکه سالها در انتظار اعزام به حج هستند اما زمان زیادی را در بازار گردی سپری می کنند؛ این کار قطعا با اهداف والای حج مغایرت دارد و موجب تخریب چهره شیعیان می گردد.
سخن آخر
با وجود اینکه تهیه سوغات یک سفارش دینی است اما در هر شرایطی نمی توان این کار را انجام داد. باید به این مسئله توجه داشت که بخش اعظمی از سرمایه شیعیان با خرید سوغات در اموال دشمنان وارد می شود.
ضمن اینکه منظور از سوغات؛ تنها خرید کالای مادی نمی باشد و قطعا سوغات معنوی ارزش بسیار بالاتری دارد بهترین سوغاتی كه هر زائر می‌تواند برای اقوام خویش بیاورد دعای خیر برای اهل خانواده و آشنایان و آوردن هدایایی است كه آنها را به یاد خانه خدا انداخته و حس معنویت در آنها ایجاد کند.
رهبر معظم انقلاب در دیدار کارگزاران حج با انتقاد از بازارگردی زائران ایرانی در شهرهای مکه و مدینه به حجاج پیشنهاد کردند تا به جای خرید کالاهای بی کیفیت خارجی، سوغاتی‌های خود را از بازار داخل تهیه کنند که اجناسی با کیفیت خوب، متنوع و زیبا و به ویژه ساخته شده دست کارگر ایرانی است.
متاسفانه با وجود تاکیدهای فراوان، تصمیمات صورت گرفته تاکنون بدون اتخاذ راه کار اصولی بوده است. مسئولان بایستی ضمن فرهنگ سازی؛ مکان هایی را برای خرید كالاهای ایرانی برای زائران در همه شهرها در نظر بگیرند که ضمن داشتن کیفیت لازم از قیمت مناسبی نیز برخوردار باشد تا مردم خرید از این مكان‌ها را به خرید كالاهای خارجی ترجیح دهند. همچنین لازم است كه روحانیان كاروانها با تكیه بر آیات و احادیث و روایات و سخنان بزرگان زائران را با زائران را درباره تهیه سوغاتی های با ارزش و معنوی راهنمایی كنند./۹۶۹//۱۰۲/خ
منبع: رسالت