نقش کودکان و نوجوانان در نهضت حسینی

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، در جنگ ها، اگر نیرو‌های نظامی در برابر یکدیگر قرار بگیرند، مردم تلفات جانی و مالی آن را عادی می‌دانند و عواطف آنان جز برای مدتی کوتاه برانگیخته نمی‌شود. با این حال، اگر جنگ به شهر‌ها و مناطق غیرنظامی سرایت کند و زنان و کودکان و نوجوانان و افراد بی طرف، طمعه آتش جنگ شوند، حتی انسان‌های سنگ دل و بی عاطفه نیز عاملان آن را سرزنش می‌کنند. در واقعه عاشورا، کودکان و نوجوانان همپای بزرگ سالان، نقش مؤثری ایفا کردند که در سه جنبه قابل بررسی است:

الف) زنده نگه داشتن یاد عاشورا

شهادت و اسارت کودکان و نوجوانان در کربلا، دلِ سنگ را می‌شکند و دیده هر خشک چشمی را‌تر می‌کند و این مسئله، سبب زنده نگه داشتن یاد و خاطره عاشورا می‌شود.

ب) هدایت گنه کاران

شهادت کودکان و نوجوانان سبب هدایت گنه کاران می‌شود؛ زیرا عواطف آن‌ها را برمی انگیزد و آن‌ها را متأثر می‌سازد و اشکشان را جاری می‌کند. آشکارا است که اشک چشم، آلودگی‌های دل را شست وشو می‌دهد و هنگامی که این مسئله تکرار شود، سرانجام چشم دل او باز می‌شود و چراغ پر فروغ هدایت و کشتی نجات را می‌بیند و به آن سو حرکت می‌کند.

ج) پیام رسانی نهضت عاشورا

کودکان و نوجوانان عاشورا یا جنگیدند و به شهادت رسیدند یا به اسارت درآمدند و پیام نهضت عاشورا را به مردم رساندند.

ویژگی‌های الگویی کودکان و نوجوانان عاشورایی

الگوپذیری و سرمشق گرفتن از رفتار دیگران از ویژگی‌هایی است که به حکم آفرینش در وجود انسان به ودیعه نهاده شده است. این ویژگی در گروه سنی کودک و به ویژه نوجوان نمود بیشتری دارد. به همین دلیل، در این قسمت، برخی از ویژگی‌های کودکان و نوجوانان حاضر در کربلا را که قابلیت الگودهی به کودکان و نوجوانان امروزی را دارند، بیان می‌کنیم:

الف) ولایت پذیری

کودکان و نوجوانان عاشورایی، تسلیم مطلق مقام ولایت امامِ زمانِ خود بودند و در راه دفاع از امام و آرمان‌های او تا پای فدای جان پیش رفتند.

ـ پیام برای کودکان و نوجوانان امروز:

مقام ولایت را بشناسیم؛

از اوامر و نواهی مقام رهبری اطاعت کنیم.

از مقام رهبری ـ که دنباله ولایت خدا، پیامبراعظم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام است ـ دفاع کنیم.

ب) عشق به شهادت

یکی از الگو‌های رفتاری آنان، عشق به شهادت و نهراسیدن از مرگ بود. هنگامی که امام حسین علیه السلام نظر قاسم بن الحسن علیه السلام را درباره مرگ می‌پرسد، می‌گوید: «عموجان! مرگ در راه خدا و در رکاب تو، نزد من از عسل شیرین‌تر است».

- پیام:

- معنی شهادت را درک کنیم.

- از سختی‌ها و مرگ نهراسیم.

- مقام و رتبه شهید را بشناسیم.

ج) شجاعت و شهامت

نوجوانان عاشورایی با وجود کمی سن، مردانه در مقابل دشمن وحشی و سنگل دل ایستادند و جنگیدند. آنان هنگامی که پای در میدان نبرد می‌گذاشتند، با شجاعت هرچه تمام، ابتدا خود را معرفی می‌کردند و سپس در میدان جنگ ده‌ها مرد جنگی را از پای در می‌آوردند.

قاسم بن الحسن علیه السلام، هنگامی که به میدان می‌رود، با جسارت هرچه تمام، خود را چنین معرفی می‌کند: «اگر مرا نمی‌شناسید، پس بدانید من فرزند امام حسن علیه السلام نوه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله هستم. به روایتی، وی در میدان جنگ، ۳۵ مرد جنگی را از پای درآورد.

عون فرزند حضرت زینب علیهاالسلام نیز در میدان جنگ چنین می‌گوید: «اگر مرا نمی‌شناسید، من پسر جعفر طیارم! آن شهید راستینی که در بهشت می‌درخشد و با بال سبزی که خداوند به او عطا فرموده است، پرواز می‌کند. این افتخار، برای من و او در محشر کافی است». او ۲۱ سپاهی را به دوزخ فرستاد.

پیام:

- در برابر دشمنان باید شجاع بود.

- در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی باید با شهامت و دلیری ایستادگی کرد.

- در برابر توطئه‌های دشمن باید از تمامی وسایل ممکن استفاده کرد.

د) رعایت ادب و اجازه گرفتن از بزرگ‌تر

تمامی نوجوانان حاضر در کربلا، هنگامی که قصد رفتن به میدان را داشتند، نزد امام حسین علیه السلام آمدند و از ایشان اجازه گرفتند.

پیام:

- همواره و در تمامی لحظات باید به بزرگ‌تر از خود احترام گذاشت.

- در انجام کار‌ها به ویژه کار‌های مهم باید به بزرگ تر‌ها اطلاع بدهیم.

- در انجام کارها، بر بزرگ تر‌ها پیش دستی نکنیم.

توجه به نماز و ارتباط با خدا

کودکان و نوجوانان عاشورایی در سخت‌ترین لحظات، نماز به جای آوردند. فرزندان مسلم پیش از شهادت، از قاتل خود درخواست کردند که نماز بخوانند. هنگامی که او اجازه داد، وضو گرفتند، دو رکعت به جای آوردند و دست به مناجات با خدا برداشتند و گفتند: «ای خداوند حی داور! بین ما و این مرد، تو خود، داوری فرما!».

پیام:

- هیچ گاه نماز را ترک نکنیم.

- نماز، بهترین راه ارتباط با خداست.

- نماز در مشکلات، تسلی دل و مایه صبوری و بردباری است.

ز) معرفت بالای دینی و جانبازی در راه اسلام

شناخت حق از باطل و معرفت بالا، نسبت به تعالیم دین و آشنایی با انحراف دین از ویژگی‌های آنان بود. محمد با اینکه نوجوانی بیش نیست، هنگام رجزخوانی در میدان جنگ می‌گوید: از دشمنان کوردل و پستی که به جنگ ما آمده و دستور‌های قرآن را وارونه کرده و کفر و طغیان را آشکار کرده اند، به خداوند شکایت می‌کنم. سپس شجاعانه جنگید و به همراه عون به شهادت رسید./918/د101/س

منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه