انجام مستحبات و ترک مکروهات بنیان خانواده را مستحکم می‌کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، محمد روشن، مؤلف مقاله «تقنین اخلاق در حوزه خانواده» در دومین کنفرانس بین المللی فقه و قانون که در سالن اجتماعات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت و در توصیف مقاله یاد شده اظهار داشت: نکاح یک نهاد حقوقی اما ناشی از یک پیوند منبعث از اخلاق و دین است که با تصور آن تصدیق می‌شود.
وی با بیان این‌که نهاد خانواده دارای تقدس است، ادامه داد: روابط درونی این نهاد تحت تأثیر عواطف ناشی از فطرت انسانی است و قبل از آن‌که حقوق به داوری میان اعضاء بپردازد، اخلاق حکم اصلی و به شکلی بنیادین موازنه منفی را عهده دار است.
محقق و پژوهشگر فقه و قانون عنوان کرد: قانون گذاری در حوزه خانواده کمک شایان توجهی به تعمیق روابط اعضا ندارد و در حقیقت، با تقنین نمی‌توان اشخاص را به ایثار و فداکاری تشویق و یا از اعمال حق در جایی که ناروا است، باز نگه داشت.
وی افزود: نهاد خانواده در مراحل بعث، انبعاث، ایجاد استمرار، تعالی و اضمحلال تا حدود زیادی متأثر از دین و مستحبات و مکروهات نکاح وارد شده در شریعت است؛ از این رو اتیان مستحبات آن به شدت به استحکام بخشی خانواده کمک کرده و ارتکاب مکروهات نیز خانواده را متزلزل می‌کند.
روشن بیان کرد: خانواده جزئی از فرهنگ بوده و شکل گیری و روابط نمایان بیرونی آن تحت تأثیر فرهنگ، آداب و رسوم ملی و بومی است؛ فرهنگ شایسته بر سنت‌های پیشینیان و دوره‌هایی طولانی به انگار درآمده و از این رو قانون نمی‌تواند آمر و ناهی آن باشد اما به صورت درونی از آن صیانت می‌کند.
وی با بیان این‌که فرهنگ‌ها از تغییر و تبدل مصون نیستند، تأکید کرد: فرهنگ غالب، اخلاقی نیز تلقی می‌شود و به تعبیر دیگر، همان اخلاق عمومی و اخلاق حسنه بوده و به صورت نانوشته است.
محقق و پژوهشگر فقه و قانون خاطرنشان کرد: در روابط غیر مالی زوجین تکالیف مشترکی از قبیل «تکلیف به حسن معاشرت» و «معاضدت و یاری به یکدیگر» در قالب حقوق موضوعه آمده است، بدون این‌که مصادیق آن و یا ضمانت اجراهایی که اتفاق نظر بر آن‌ها باشد، تبیین شده باشد.
وی افزود: حقوق پایین‌ترین حد روابط اخلاقی را تعیین می‌کند و اخلاق عرش حقوق است؛ قانون باید میزان تأثیر این گزاره‌های اخلاقی را بررسی کرده و بر این موضوع که «این شیوه تقنین کمکی به اعتلای خانواده دارد یا خیر» بحث کند./997/پ202/ف