بازگشت به اندیشه و روش شهید صدر در موج سوم اقتصاد اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در خراسان رضوی، کانون غرب شناسی و اندیشه اسلامی دانشگاه رضوی با مشارکت سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی سلسله نشست های انقلاب اسلامی و تحول در علوم اسلامی و انسانی را برگزار کرد.

حجت‌الاسلام علی نعمتی، دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان در این نشست علمی با اشاره به نشانه‌های ظهور موج سوم اقتصاد اسلام، به مزایای موج اول و کاستی‌ها و آسیب‌های موج دوم اقتصاد اسلامی که از اوایل دهه شصت آغاز شده پرداخت.

وی موج اول اقتصاد اسلامی را که با اندیشه‌های ناب شهید صدر، امام موسی صدر و شهید مطهری رضوان الله علیهم شناخته می‌شود موجی اجتهادی و تأسیسی قلمداد کرد که هنوز همه ابعاد آن شناخته نشده است.

دبیر هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان بیان داشت: در موج دوم اقتصاد اسلامی که از تأسیس دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه در سال ۶۱ آغاز شده و تا به امروز پارادایم غالب اقتصاد اسلامی کشور را به خود اختصاص داده است، به دلیل غلبه رویکرد فلسفی در مقابل رویکرد فقهی و انتخاب روش حرکت از مبادی و مبانی فلسفه نظری به سوی نظام‌سازی اجتماعی شاهد درجا زدن و عدم پیشرفت این ادبیات بوده‌ایم.

وی روش شهید صدر را که مبتنی بر اصل حجیت و حرکت از روبناهای مسلم فقهی به سوی کشف قواعد مشترک نظام اقتصادی اسلام بود را، به کلی متفاوت و در مقابل روش مورد استفاده در موج دوم دانست که متأسفانه به علت غلبه اندیشه «امتداد اجتماعی حکمت متعالیه» به فراموشی سپرده شد.

حجت الاسلام دکتر نعمتی بیان داشت: اکنون به تدریج شاهد بازگشت به اندیشه و روش شهید صدر در موج سوم اقتصاد اسلامی هستیم، روشی که در تقابل با اعتبارگرایی سنتی و منطبق با روش کارآمد رئالیسم در علوم اجتماعی است.

وی از تکلیف‌گرایی اخلاقی و واقع‌گرایی در ساحت حکمت عملی به عنوان دو نمونه از معالم روشی موج سوم اقتصاد اسلامی یاد کرد و نظریه‌های بازار مردم‌بنیان، نفی همزمان الگوهای تعاونی و شرکت مدرن، دولت مبتنی بر نظریه امور حسبه و مالکیت عمومی زمین را نمونه‌هایی از معالم نهادی این موج معرفی کرد./933/