سخنرانی 11ساعته چاوز پس از دوره شیمی درمانی/ چاوز: پس از من به نیکلاس مادورو رای دهید

حجت الاسلام طباطبایی، کارشناس مسائل آمریکای لاتین ماه گذشته در گفت‎وگو با خبرنگار بین الملل خبرگزاری رسا به بررسی دلایل محبوبیت رییس جمهور ونزوئلا و شرایط این کشور پس از هوگوچاوز پرداخت که بازنشر آن پیش روست:

رسا ـ در آغاز گفت‎وگو توضیحی درباره اهمیت های جغرافیایی، منطقه ای و مسائل امهم اجتماعی ونزوئلا بیان کنید.

 ونزوئلا کشوری است در شمال آمریکای جنوبی. پایتخت آن کاراکاس و مساحتی حدود  912.050کیلومتر مربع که نسبت به مساحت ایران کمتر از سه پنجم است.

98درصد مردم ونزوئلا به زبان اسپانیایی و 2درصد آنها به زبان های سرخپوستی صحبت می کنند.

ونزوئلا به 23 ایالت، سرزمین‌های فدرال تحت الحمایه و منطقه مورد مناقشه گیانانزوئلا تقسیم شده ‌است و شهرهای عمده آن ماراکایبو, والنسیا, ماراکای, بارکی سیمتو, سیوداد گویانا با واحد پولی بولیوار است.

جمعیت ونزوئلا طبق سرشماری سال 2011 میلادی بیش از 27میلیون نفر است.

90درصد ونزوئلایی ها رومن کاتوکیک و 2درصد پروتستان هستند و بقیه ادیان و مذاهب از جمله اسلام در این کشور فعالیت دارند و رشد سالانه جمعیت 1.6 درصد است.

 مدت ریاست جمهوری در این کشور شش سال است و هر فرد تنها برای دو بار متوالی می‌تواند به این سمت دست یابد که با مصوبه اخیر مجلس نسبت به اصلاح قانون اساسی، ‌هم اکنون رییس جمهور می تواند بیش از دو بار انتخاب شود.

با اصلاح قانون اساسی هم اکنون ونزوئلا دارای پنج قوه مقننه، مجریه، قضاییه، شهروندان و انتخابات است.

مجلس ونزوئلا تحت عنوان مجلس ملی فعالیت می کند و 167 نماینده آن برای یک دوره پنچ ساله انتخاب می‎شوند و تنها امکان انتخاب آنها برای سه دوره وجود دارد.

نکته قابل توجه در قوانین این کشور این است که مجازات اعدام در سال 1863 لغو شد و بدین ترتیب ونزوئلا اولین کشوری محسوب می‌شود که اعدام را غیر قانونی اعلام کرده ‌است. اینکه کاراکاس، یکی از ناامن ترین پایتخت‌های دنیاست با این موضوع رابطه‌ی مستقیم دارد.

نفت و گاز طبیعی معمولاً بیش از 80درصد درآمد صادراتی این کشور را تشکیل می‏دهد. کشاورزی و دامداری عمدتاً با پرورش گاو گوشتی، و کشت نیشکر برای صادرات، موز، ذرت و برنج به عنوان محصولات معیشتی به شمار می‎آید.

رسا ـ توضیحی درباره تاریخ استعماری ونزوئلا بیان کنید.

 ونزوئلا برای اولین بار در سال 1522تحت استعمار اسپانیا قرار گرفت. پس از چند شورش نافرجام، این کشور تحت رهبری فرنسیسکو دی می‌راندا در 5 جولای 1811 استقلال خود را اعلام کرد اما تسلط کامل بر مسائل داخل کشور پس از پیروزی "سیمون بولیوار آزادی بخش" در جنگ کارابوبو در 24 ژوئن 1821، حاصل شد.

پس از آزادی کامل ونزوئلا مجلس نیو گرانادا کنترل ارتش گرانادایی را به بولیوار سپرد و او نیز برای آزادی چندین کشور شروع به جنگیدن کرد که پس از پیروزی، جمهوری جدیدی با نام کلمبیا تشکیل داد که شامل کشورهای کلمبیا، پاناما و نزوئلای امروزی بود.

ونزوئلا در سال 1830 از این کشورها جدا شد. به دنبال استقلال در این کشور شورش و کودتای نظامی رخ داد که از آن جمله حکومت بیرحم خوان ویسنته‏گومز بود که از 1909 تا 1935 دوام داشت و پس از سرنگونی او حکومت ونزوئلا دموکراتیک و غیرنظامی بوده است. با این حال در دهه‎ی 1990 دو کودتای نافرجام روی داده، که تا حدی به‏ دلیل بی‏ثباتی و ریاضت های اقتصادی بوده است.

رسا ـ در بخش ابتدایی سخن گفتید کاراکاس یکی از ناامن ترین پایتخت های دنیاست. به نظر شما دلیل آن چیست؟

طبق آمارهای رسمی در هر هفته بین 70 تا 100 نفر در این کشور کشته می شوند که آمارهای واقعی ممکن است بیش از این باشد.

این امر دلایل زیادی دارد که به عنوان نمونه می توان به پلیس فاسد، حجم بالای شرب خمر در جامعه و همچنین ضعف در قوانین بازدارنده اشاره کرد.

جالب توجه است که تقریبا 90 درصد خانه‎ها دارای حفاظ‎ های سیم خاردار دارای برق هستند. به همین دلیل است که اشتغال به تامین امنیت خصوصی مانند استخدام سگ نگهبان، فروش درب‎های تمام الکتریکی با چندین قفل جزو مشاغل پررونق این کشور به شمار می آید.

 رسا ـ فضای غالب دینی در ونزوئلا به چه شکل است؟

جریان‎های موثر فکری و معرفتی آمریکای لاتین عبارت است از مسیحیت کاتولیک که یک دین وارداتی است و نگاه کلی مردم به آن منفی است. یکی دیگر مسیحیت انتقادی یا الهیات رهایی بخش که پاپ و کلیسای رسمی منطقه علیه آن‌هاست. جریان سکولار و سوسیالیست ها نیز در لایه های اجتماعی و دانشگاهی حضور دارند و از قویترین جریان‌های معرفتی در منطقه به شمار آیند.

جریان‎های غرب‎گرا نیز در این منطقه فعال هستند. باقیمانده‌ی تمدن‌های گذشته‌ی منطقه مانند آیین‌ها و عرفان های سرخپوستی، بومی، آفریقایی، بودایی و جریان های نوظهور نیز در ونزوئلا دیده می شود.

خلاء معنویت در این کشور مشکلات زیادی را در سطح اجتماع به وجود آورده است. بحران خانواده و معضل مادران مجرد ـ دخترانی که بدون ازدواج و با ارتباط نامشرع صاحب فرزند می‎شوند ـ در ونزوئلا که حدود 60درصد از زنان را درگیر خود کرده از مهمترین مشکلات اجتماعی این کشور به شمار می آید.

بحران هویت سیاسی در روزهای جنگ سرد و در کشاکش بین شرق و غرب، مشکلات ناشی از نبود رهبری سیاسی در منطقه، بحران در برنامه ریزی و آینده نگری از عمده‎ترین مشکلات مردم این کشور محسوب می شود.

بعد از جنگ 33 روزه لبنان، هوگو چاوز سفیر رژیم صهیونیستی را از ونزوئلا اخراج کرد و سفارت اسرائیل بسته شد. اما به تازگی ها یهودی‎ها دست دوستی به سمت ونزوئلا دراز کرده که هنوز جوابی نگرفته اند.

صهیونیست ها برای افزایش جمعیت اسرائیل کمیسیونی درآمریکای لاتین تشکیل داده اند که یهودیان فقیر را شناسایی کنند و آنان را به سرزمین های اشغالی ببرند.
همچنین در آرژانتین ماهانه هزینه های گزافی از تاجران یهودی جمع آوری شده و برای حمایت مالی از ساکنین رژیم اشغالگر ارسال می شود.

رسا ـ فعالیت مراکز فرهنگی و دینی در ونزوئلا را چگونه ارزیابی می کنید؟

کریستف کلمب در نوشته های خود اشاره می کند که روز دوشنبه 21 اکتبر سال 1492 م هنگامی که کشتی او از نزدیکی گیبارا در ساحل شمال شرقی کوبا عبور می کرد، وی مسجدی روی قله ای از یک کوه زیبا مشاهده کرده است. اکنون خرابه های مساجد و مناره ها با کتیبه هایی از آیات قرآن در کوبا مکزیک تگزاس و نوادا کشف شده است.

طبق قانون اساسی ونزوئلا تبلیغ هر گونه دین با رعایت شرایط و قانون مانعی ندارد.

نکته قابل توجه در تبلیغ ادیان مختلف این است که مسلمانان در این کشور به عنوان یک اقلیت محترم شمرده می‌شوند که این خود می تواند ظرفیت های زیادی را پیش روی ما قرار دهد.

مراکز اسلامی مهم این کشور معمولا با موسسات فرهنگی کشورمان ارتباط خوبی  دارند.

لبنانی ها نیز تقریبا در تمام شهرهای مهم مانند بارکیسمتو، والنسیا، ماتورین، ماراکاییبو، و مارگاریتا مرکز اسلامی دارند.

بیشتر فعالیت لبنانی ها در محرم و رمضان است که در قالب اعزام مبلغ و برگزاری مراسمات عزاداری شکل می گیرد.

اهل تسنن نیز با حمایت مالی عربستان از مساجد بیشتری نسبت به شیعیان برخوردارند و تقریبا در تمامی شهرهای بزرگ ونزوئلا فعالیت می کنند.

مسجد حضرت ابراهیم(ع) یکی از چندین مسجد اهل تسنن است که نماز جمعه  شهر کاراکاس در آن برگزار می شود.

هیأت مدیره این مسجد وهابی هستند که در بسیاری از موارد از ورود شیعیان به مسجد جلوگیری کرده و با هماهنگی آمریکایی ها برنامه های زیادی برای مقابله با فعالیت های مذهبی ایران و شیعیان در ونزوئلا اجرا می کنند.

رسا ـ چه رسانه هایی در ونزوئلا  فعال و تاثیرگذار هستند؟

این کشور دارای پنج شبکه‌ تلویزیونی ملی  به نام TVT , TVES , TELE SUR , VIVE TV , ASAMBLEA   است.

با توجه به اینکه اکثر شبکه‌های منطقه وابستگی فکری به آمریکا دارند،  شبکه TELESURE با سیاست‌های ضد آمریکایی از اهمیت و جایگاه خاصی بین مردم منطقه برخوردار است. این شبکه یک رادیو هم به نام RADIO TELESUR دارد که وابسته به سازمان همکاریهای جنوب آمریکای لاتین است و مرکز اصلی آن در ونزوئلا قرار دارد.

 رسا ـ پس از بررسی اجمالی وضعیت ونزوئلا توضیحی درباره پیشینه هوگو چاوز رییس جمهور محبوب این کشور ارائه دهید. چه زمینه هایی فراهم شد تا وی به ریاست جمهوری برسد؟

کارلوس آندرس پرز با وعده بهبود مسائل اقتصادی در سال 1988 از سوی مردم ونزوئلا برگزیده شد.

وی در آن دوره صنعت نفت و پتروشیمی ونزوئلا را ملی و شرکت‎های دولتی نفت را راه اندازی کرد اما پس از مدتی که از قبول مسؤولیت ریاست جمهوری می گذشت وعده های اقتصادی خود را فراموش کرد.

وی با یک برنامه اقتصادی نئولیبرال و باز کردن فضای تجاری بر مبنای نظرات صندوق بین المللی پول و بانک جهانی موجب افزایش بی رویه هزینه های حمل و نقل شد که این امر واکنش شدید مردم را در پی داشت و منجر به واقعه کاراکازو شد که در آن هزاران نفر از مردم این کشور کشته شدند.

پس از این کشتار هولناک در 4 فوریه 1992 "هوگو رافائل چاوز فریاس" علیه کارلوس آندرس پرز کودتای نظامی کرد که البته به دلایلی ناموفق بود، ولی نتیجه آن باعث انقلاب بولیواری شد و مردم زیادی را به خود جلب کرد.

هوگو چاوز بعد از شورش دستگیر شد و پس از حضور دو دقیقه ای در تلویزیون ملی ونزوئلا شکست را به صورت موقتی پذیرفت. چاوز به احترام سالگرد تولد سیمون بولیوار جنبش خود را بولیواری نامید و حزبی را با این نام بنیان نهاد.

پس از کارلوس آندرس، رافائل کالدرا توانست با به دست آوردن 30 درصد آرا به ریاست جمهوری ونزوئلا دست پیدا کند.

در این انتخابات 40درصد از کسانی که از نظر قانونی می توانستند در رای گیری شرکت کنند به دلیل وجود نارضایتی عمومی پای صندوق‎های رای حضور نیافته و سطح مشارکت را پائین آوردند.

کالدرا در حرکتی تبلیغاتی هوگو چاوز و همفکرانش را به لحاظ نقش آنها در کودتای 1992 علیه کارلوس آندرس پرز آزاد و از آنان عذرخواهی کرد.

هوگو چاوز پس از آزادی نام حزب خود را به جمهوری پنجم تغییر داد و با فعالیت های سیاسی به تقویت آن پرداخت.

رسا ـ دلایل محبوبیت هوگو چاوز در کشورش را تحلیل کنید.

چاوز از کاریزمای بالا و محبوبیت زیادی در میان مردم ونزوئلا برخوردار است. به طوری که وقتی بیمار شد و به بیمارستان رفت بسیاری از مردم به عبادتگاه‎ها رفته و برایش دعا کردند.

وی همچنین دارای قدرت بیان بسیار خوبی است به طوری که برخی از سخنرانی هایش بیش از 7ساعت طول می کشد. اخیرا نیز با وجود اینکه چاوز به بیماری سرطان مبتلا شده، پس از سپری کردن 4دوره شیمی درمانی سنگین و عمل جراحی، یک سخنرانی 11ساعته داشت که تعجب همگان را برانگیخت.

از دیگر عوامل محبوبیت چاوز می توان به شخصیتی برآمده از طبقه فقیر، مطرح کردن ایدئولوژی سیمون بولیوار و مقابله با قدرت های امپریالیستی، سابقه‎ی مخالفت با نظام سرمایه داری حاکم بر جامعه‎ی ونزوئلا، عدالت خواهی و ظلم ستیزی اشاره کرد.

فعالیت های اجرایی و خدماتی چاوز نیز بر محبوبیت وی در سال های اخیر افزوده است.

وی با اجرایی کردن طرح تغذیه مناسب، کالاهای ضروری را با قیمت بسیار کم در فروشگاه ها به دست مردم رساند که حتی فقیرترین افراد هم می توانستند مواد غذایی ضروری را برای معاش خود تهیه کنند.

طرح مسکن بزرگ یکی دیگر از خدمات پرسروصدای چاوز که وی بخش اعظم تلاش خورد را وقف این کار کرده است .

چاوز تمام بی خانمان‎ها را ثبت نام و به تعداد آنها شروع به ساخت خانه‎ کرد. درمراحل بعدی نیز زمین های بی استفاده را خریداری و تبدیل به خانه کرد و بدون دریافت هزینه به صورت اجاره به شرط تملیک به فقرا تحویل داد.

در طرحی تحت عنوان جهیزیه و وسائل ضروری در خانه لوازم ضروری با اقساط بلند مدت به مردم واگذار شد.

طرح دیگر ساماندهی بهداشت عمومی بود. چاوز در این طرح چاوز با ارسال 80 هزار بشکه نفت به یاری صنایع بحران زده کوبا شتافت و در مقابل 15هزار پزشک از این کشور گرفت و طرح بزرگ بهداشتی ونزوئلا به نام باریو آدنترو را به صورت رایگان و عمومی راه اندازی کرد.

وی همچنین با راه اندازی بیمارستان تخصصی قلب برای بچه ها تمام خدمات بهداشتی را به صورت رایگان به مردم این کشور ارائه داد.

هوگو چاوز خدماتی دیگری مانند نهضت سواد آموزی، پرداخت حقوق به مادران مجرد، ساماندهی وضعیت شهری، صدور کارت شناسایی و هویت برای باریو ها، ارائه خدمات شهری متروکابین ارزان، متروبوس ارزان و ریشه کردن فقر را در کارنامه خود دارد.

رسا ـ نظر شما در مورد سرطان هوگو چاوز چیست، آیا می تواند یک توطئه علیه او باشد؟

عده ای بر این عقیده اند که بیماری سرطان هوگو چاوز می تواند یک توطئه علیه او باشد، زیرا بسیارغیرمنتظره است که سه نفر از رؤسای جمهورهای آمریکای لاتین که مخالف سیاست‎های آمریکا هستند دچار سرطان بشوند.

لولا داسیلوا رییس جمهور برزیل، خانم کریستینا رییس جمهور آرژانتین و هوگو چاوز رییس جمهور ونزوئلا هر سه سرطان مشابهی دارند.

رسا ـ هوگو چاوز در یکی از اطلاعیه های خود خطاب به مردم ونزوئلا گفته بود که پس از من به نیکلاس مادورو رای دهید. کمی درباره این شخص و ویژگی های او توضیح دهید.

نیکلاس مادورو 50ساله در گذشته یک راننده اتوبوس و رهبر اتحادیه‌های کارگری بوده است. وی کاریزمای شخصیت هوگو چاوز را ندارد و مخالفان دولت ونزوئلا او را یک "کپی ضعیف" از وی می دانند.

نیکلاس مادورو از زمان عمل جراحی چاوز تاکنون امور روزمره دولت ونزوئلا را به پیش برده است.

نیکلاس مادورو برخی از خصوصیات چاوز مانند سخنرانی های طولانی در تلویزیون، افتتاح طرح های عمومی و استفاده از تکیه کلام های چاوز را دارا است.

رسا ـ رابطه ونزوئلا با ایران در چه سطحی قرار دارد. تهدید ها و فرصت های پیش رو را بیان کنید.

چاوز در دوران قدرت 14 ساله‎ی خود 9 بار به ایران سفر کرده که حاصل این سفرها تحکیم قرارداد همکاری برای کارخانه های اتومبیل و تراکتورسازی، همچنین ایجاد فضا برای فعالیت های سیاسی و فرهنگی بوده است به طوری که ایالات متحده آمریکا سال گذشته یکی از شرکت های نفتی ونزوئلا را به دلیل ارسال دو محموله مواد افزودنی بنزین به ایران به ارزش 50 میلیون دلار، تحت تحریم قرار داد.

انعقاد بیش از 100 قرار داد همکاری با ایران، حتی در زمانی که به عقیده غرب، ایران به دلیل مسأله هسته‎ای مورد تحریم قرار گرفته بود، خشم ایالات متحده را از چاوز 58 ساله برانگیخته است.

در منطقه آمریکای لاتین فقط یک رایزن فرهنگی داریم که آن هم در کشور ونزوئلا است.

ظرفیت هایی برای تقویت روابط ایران با کشور ونزوئلا وجود دارد که به صورت گزیده عبارتند از:

- اهمیت استراتژیک و جایگاه منطقه ای ونزوئلا
- نفت خیز بودن دو کشور
- همجواری ونزوئلا با حوزه کارائیب و نقطه اتصال آمریکای شمالی و جنوبی
-  فعالیت قوی رسانه‌های گروهی از جمله کانال‌های تلویزیونی، رادیویی، روزنامه ها و عدم عناد رسانه های ضد آمریکایی با اسلام
- پرهیز از نژاد پرستی در این کشور به دلیل تعدد ملیت‌ها
-  عدم محدودیت فعالیت‌های مذهبی برای جمهوری اسلامی ایران و البته سایر فرق و ادیان
- احساس نیاز مردم به معنویت و خلاءهای روحی بخاطر کمبودهای مسیحیت تحریف شده
- وجود چندین مرکز اسلامی و حضور لبنانی‎های مسلمان و شیعه
-  وجود روحیه ضد امپریالیسی در دولت حاکم به رهبری چاوز
- وجود روحیه ضد استعماری در میان مردم و دولت به دلیل ظلمی که از استعمارگران متحمل شده‌اند
- عدم تمایل قشر فرهیخته به کلیسا و مسیحیت بخاطر دوران استعماری پادشاهی اسپانیا
-  علاقه‌مندی دولت مردان فعلی به حضور مسلمانان و فعالیت آنان  

مشکلات و موانع همچنین تهدیدهایی نیز رابطه ایران و ونزوئلا وجود دارد که گزیده آن عبارتند از :

- حضور و تبلیغ گسترده وهابی ها در کشورهای آمریکای لاتین
- عدم هماهنگی های لازم در بین بعضی نهاد های داخلی در خصوص  کار در منطقه
- تبلیغات منفی رسانه های غربی درباره تشیع
- نفوذ صهیونیست ها در بدنه دولت و سرمایه دار ها
- تفاوت های فرهنگی مردم ونزوئلا و ایران
- فاصله زیاد زمانی و مکانی ایران و ونزوئلا
- بی ثباتی سیاسی کشورهای آمریکای لاتین و اختلاف زیاد احزاب سیاسی بطوری که با عوض شدن رییس جمهور ممکن است بسیاری از سیاست های دولت عوض می‌شود
-  کم کاری در فضای مجازی و نداشتن محتوا و کتاب به زبان اسپانیایی ، برای تبادل فرهنگی بین دو کشور  و ارتباط بهتر با مردم ونزوئلا

رسا ـ به عنوان آخرین سوال رسالت رسانه های داخل کشور درباره  آمریکای لاتین را چه می دانید؟

نکاتی در این زمینه به صورت تیتر وار عرض می کنم:

- توجه دادن به اهمیت زبان اسپانیایی و ترغیب به یادگیری آن برای ارتباط بیشتر با مردم این منطقه
- معرفی صحیح و جامع منطقه آمریکای لاتین
-  ترویج تفکر هزینه کردن برای شناسایی اسلام، گفتگوی بین ادیان و تبادل فرهنگ بین ملت ها
-  حمایت معنوی و فکری از فعالان داخلی و کسانیکه در منطقه ی آمریکای لاتین پیشرو هستند و البته در صورت توان حمایت های تخصصی و فنی
-  معرفی جامعه المصطفی به عنوان یک دانشگاه بزرگ و بین المللی در حیطه علوم انسانی 
-  معرفی فرهنگ و هنر ایرانی برای تمام ملت ها خصوصا هنر های اسلامی
- شناسایی نخبگان منطقه و حمایت فکری، مادی و معنوی ایشان درخصوص مبارزه با امپریالیست و استکبار جهانی

رسا ـ باتشکر از همکاری جنابعالی با خبرگزاری رسا/994/گ401/ک