شماره 9 فصلنامه «اسلام پژوهان» منتشر شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نهمین فصلنامه علمی ـ تخصصی «اسلام پژوهان» به صاحب امتیازی مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با مدیر مسؤولی سید محمدرضا شریعتمدار و سردبیری سید محمدجواد فاضلیان منتشر شد.

این فصلنامه در ۶ مقاله و در ۱۴۴ صفحه منتشر شده که عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:



گونه شناسی سیره امیر مؤمنان در مواجهه با خطای کارگزاران

سید محمود زارعی

چکیده: تلاش این پژوهش بر آن است که روش امیرمؤمنان (ع) را در مقابل اشتباهات کارگزارانش روشن کند. در این راستا به بررسی و دقت در چند نوع خطا از طرف کارگزاران امام و واکنش امیرمؤمنان (ع) در مقابل آن‌ها پرداخته شده‌است و نتیجه گرفته ایم که در مقابل خطای مالی، روش امام قاطعیت و برخورد سخت بوده‌است. در مقابل خطای سیاسی کارگزاران، اگر فرد خاطی به خاطر اشتباه در تشخیص خطا کرده بود، روش امام مدارا و تلاش برای بالا بردن درک کارگزار از سیاست اسلامی بود. اما اگر اشتباه به خاطر سوءنیت و عدم صلاحیت فرد بود، روش امام توبیخ و عزل کارگزار بود. در عین حال از نظر امام حفظ مصالح حکومت اسلامی و اصول حکمرانی دینی بر همه چیز مقدم بوده است. در خطا‌های فرهنگی به معنی دوری از ساده‌زیستی نیز سیره امام صِرف توبیخ و توصیه به زهد بوده‌است. در مورد خطای نظامی کارگزاران سیره حضرت توبیخ و تذکر به فرد خاطی و حتی عزل موقت او جهت رسیدن به پیروزی در جنگ بوده است.



الگوی مدیریت فرهنگی در سیره نبوی (ص)؛ مطالعه موردی: تحقق شاخص برادری

سید محمد طباطبایی

چکیده: برادری، یکی از شاخص‌های فرهنگی است که پیشرفت فرهنگی نیازمند تحقق آن است. نویسنده با تأکید بر مدیریت فرهنگی در سیره نبوی (ص) معتقد است رسول‌خدا (ص) با انجام سلسله فعالیت‌ها به تحقق این شاخص اهتمام می‌ورزید. اعلان اخوّت در سه مرتبه، حمایت از اهل صفّه، ترویج برادری در فرهنگ خانواده، تحریم موانع تحقق برادری، الزام امر به معروف و نهی از منکر و ترویج فرهنگ ایثار میان مسلمانان از مصادیق این سلسله فعالیت هاست که در یک برنامه‌ریزی استراتژیک توسط رهبر سازمان امامت امّت قابل تبیین است. این برنامه شامل تعریف هدف راهبردی برادری، اتکا بر اصول راهبردی مانند تحکیم روابط ایمانی جامعه و مدیریت زیرساختی فرهنگ و اقدام به راهبرد‌های شش‌گانه در تعاملات اجتماعی با مسلمانان است: فرهنگ سازی واژگانی، فرهنگ سازی رفتاری، فرهنگ سازی تبیینی، فرهنگ سازی فرمان الهی، فرهنگ سازی انتقادی و فرهنگ سازی نمادین. این برنامه ریزی و نظام اجرایی، مدل الگویی مدیریت فرهنگی در سازمان امامت امّت به رهبری پیامبر خدا (ص) و نیروی اجتماعی مؤمنان به شمار می‌آید.



راه‌های رسیدن به آرامش از دیدگاه روایات معصومین (ع)

اکبر رفیعی

چکیده: در این مقاله، به راه‌های رسیدن به آرامش روانی از دیدگاه روایات اسلامی پرداخته شده و عوامل ایجاد کننده سکون و آرامش قلبی و روحی بیان گردیده. در ایجاد آرامش و سکون و طمأنینه، عوامل بسیاری دخالت دارند که به موارد عمده آن در این مقاله اشاره می‌شود. من جمله: ۱. صبر ۲. توبه ۳. دعا ۴. صله رحم ۵. نماز ۶. اعتقاد به قضا و قدر ۷. گفتن ذکر‌های مخصوص ۸. استغفار زیاد ۹. ترک حسادت ۱۰. زندگی پاکیزه ناشی از عمل صالح و ۱۱. هم نشینی با مؤمن



اخلاق اجتماعی

محمد طالعی اجتماعی

چکیده: رابطه انسان برحسب طرف رابطه، به چندگونه شکل می‌گیرد: رابطه با خالق و رابطه با مخلوق. رابطه با مخلوق نیز یا با خود است و یا با دیگری، و آن دیگری نیز یا انسان است و یا موجودی غیر بشری. بر این اساس، علم اخلاق مشتمل بر حوزه‌های مختلفی خواهد بود؛ مانند اخلاق بندگی، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی و اخلاق زیست محیطی. مراد از اخلاق اجتماعی؛ ارزش‌ها و ضدارزش‌های حاکم بر رابطه فرد با سایر انسان‌ها می‌باشد؛ مانند معاشرت نیکو، عدل، احسان، حسد و تکبر. در تفاوت میان اخلاق فردی و اجتماعی باید گفت؛ نمی‌توان انکار کرد که اخلاق فردی نیز تأثیر غیر مستقیم بر مسائل اجتماعی دارد. ولی در زندگی اجتماعی؛ قوانین، مقررات و آداب خاصّی، ضرورت می‌یابد که بسیاری از آن‌ها در زندگی فردی مطرح نمی‌شود؛ لذا اسلام - به عنوان دین خاتم – کامل‌ترین و عالی‌ترین برنامه زندگی را در هر دو بعدِ فردی و اجتماعی به ارمغان آورده و عمل بدان به طور قطع سعادت فرد و اجتماع را تأمین می‌کند.



نقش امام جواد (ع) در گسترش تشیع

صالح ویسی

چکیده: عصر امامت امام‌جواد (ع) همزمان با دو خلیفه عباسى (مأمون و معتصم) بود. در این دوره به علت ایجاد علاقه شخصى مأمون به علوم و با ایجاد «بیت ‏الحکمه»، بحث و مناظرات علمى گسترش بیش‏ترى یافت. از طرفى شاهد گسترش فرقه ‏هاى مختلف از جمله: معتزله، زندیقان، غالیان و اهل حدیث هستیم و از طرفى، فرقه‏ هاى فقهى جدید اهل سنت یعنى شافعى و حنبلى ظهور یافتند. در این اوضاع که انواع فرقه ‏هاى گوناگون گسترش یافته‌بودند، راهبردهاى سیاسی- اجتماعی امام‌جواد (ع) و برخورد ایشان با این جریان ‏هاى فکرى، و در نهایت تداوم و گسترش تشیع از جمله موضوعات مهم در این عصر است. در این‌مقاله، سعى شده که عوامل گسترش تشیع که رابطه مستقیم با سیره امام‌جواد (ع) دارد بررسى و راهبردهاى مدیریتی اجتماعی ایشان تبیین شود. این مقاله به روش توصیفى - تحلیلى و با تکیه بر منابع اصلى، گسترش تشیع در سیره امام‌جواد (ع) را بررسی می‌کند.

           

ویژگی‌های مؤمنان پیروز بر طاغوت از منظر قرآن و نهج البلاغه

وحید بی آزار

چکیده: در قرآن‌کریم، وعده‌هایی از طرف خداوند عزّوجلّ نازل گشته که یکی از آن‌ها مربوط به شکست طاغوت توسط مؤمنان است. نکته حائز اهمیت در این موضوع تبیین خصوصیات مؤمنان پیروز، بردشمنان الهی می‌باشد. زیرا با شناخت این محور‌ها می‌توان پیروان واقعی را از دیگران باز شناخت و با تقویت این ویژگی‌ها موجب پیشرفت اسلام شد. نویسندگان در این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی به واکاوی این بحث از منظر نهج البلاغه که حاوی فرمایش‌های ناب امام علی (ع) نهج‌البلاغه می‌باشد می‌پردازند؛ که نتیجه حاصل از آن به ترتیب: پذیرش ولایت خدا، اتحاد و دوری از نفاق، شرک ستیزی، برخوردار از نصرت الهی، ثبات قدم در راه خدا، پیروی نکردن از مفسدان، برائت از کفار، مجاهدت در راه اسلام و تشکیل حکومت جهانی اسلام و رساندن به دست حضرت مهدی (عج) می‌باشد. /۸۲۲/ن ۶۰۱/ش