نگرانی آل‌سعود از کشیده شدن جنگ به داخل عربستان
به گزارش خبرگزاری رسا، بر اثر حمله تروریستی عصر جمعه به یکی از مساجد شیعیان در شهرک «القدیح» در منطقه القطیف حدود 21 نمازگزار شهید و بیش از 125 تن دیگر مجروح شده‌اند. ناظران سیاسی تأکید دارند حکومت سعودی به دلیل نوع رویکرد خود در منطقه، عامل این حمله انتحاری است.
در این‌باره، روزنامه رای‌الیوم در مقاله‌ای نوشته است «آنچه مسلم است این است که شاهزاده محمد بن نایف، مسوول پرونده امنیتی عربستان پس از مطلع شدن از خبر حمله انتحاری علیه مسجد امام علی ﴿ع﴾ در شهرک شیعه‌نشین القدیح در شمال شهر القطیف، بیشتر از دیگران شوکه‌زده شده است؛ چرا که نام و شهرت وی به دستاوردهای بزرگی که در زمان تصدی وزارت کشور و در جنگ علیه القاعده و هسته‌های آن در داخل کشور کسب کرد، گره خورده است و همین موفقیت‌ها باعث ارتقای مقام وی در کشور به‌ویژه ارتقای جایگاهش در نزد آمریکا شده است.
خطر این حادثه تروریستی در القطیف محدود به شمار قربانیان یا کشتار شیعیان در عربستان نیست بلکه مهم‌ترین مسئله عاملان این حمله است که طبق گزارش‌های اولیه، گروه تروریستی داعش عامل این حمله است و این امر بدان معنا است که عناصر این گروه در نفوذ به عمق عربستان سعودی و شکستن دیوار امنیتی این کشور موفق عمل کرده است.
استراتژی امنیتی عربستان سعودی بر محور تامین امنیت داخلی و مبارزه با گروه‌های افراطی در خارج از این کشور ﴿سوریه، عراق، یمن و لیبی﴾ متمرکز شده است تا مانع از نفوذ آنها به این کشور شود.
القاعده در برابر داعش از لحاظ قدرت، شمار عناصر و ایدئولوژی کم می‌آورد؛ زیرا القاعده از زمان ترور رهبرش، اسامه بن لادن و ادامه حملات آمریکا به پایگاه‌های آن در افغانستان، یمن و عراق در مرحله گذار به سر می‌برد و جانشین آن یعنی گروه جبهه النصره تنها در سوریه فعالیت می‌کند این در حالی است که گروه داعش کنترل حدود 50 درصد از خاک سوریه و یک سوم عراق را در دست گرفته و از نظر مالی و تسلیحاتی خودکفا شده است. پیروزی‌های نظامی اخیر داعش در تصرف شهرهای الرمادی در عراق و تدمر در سوریه و نیز گذرگاهی مرزی بین این دو کشور دامنه جغرافیایی آن را گسترش داده طوری‌که نزدیکی این گروه به مرز عراق با عربستان که آن را هدف بعدی خود اعلام کرده، بیشتر شده است.
همانگونه که گفتیم شاهزاده محمد بن نایف به عنوان وزیر کشور نه تنها مسوول شماره یک امنیت و پرونده‌های امنیتی عربستان سعودی است بلکه به عنوان رئیس کمیته عالی امنیت و سیاست این کشور -که مشتمل بر وزارت دفاع، دستگاه‌های امنیتی، اداره آگاهی، وزارت حج و اوقاف و وزارت خارجه است- معروف است. این کمیته قوی‌ترین کمیته در این کشور است که بر عملیات طوفان قاطعیت در یمن و ائتلاف سه‌گانه جدید ﴿دوحه، ریاض و آنکارا﴾ و نیز حمایت مالی و تسلیحاتی از معارضان مسلح در سوریه نظارت می‌کند و به بیانی ساده این کمیته «شورای عالی جنگ عربستان» است.
رهبری سیاسی و امنیتی عربستان نمی‌تواند همزمان چندین جنگ را در داخل و خارج کشور مدیریت کند، با تأکید بر اینکه جنگ در یمن ممکن است ماه‌ها و چه بسا سال‌ها طول بکشد و به طور مستقیم درگیری‌ها به مرزهای عربستان سعودی نزدیک شده است؛ همانگونه که درگیری‌ها، بمباران توپخانه‌ای و موشکی که اخیرا در مرزهای عربستان سعودی مشاهده می‌شود زندگی در شهرهای بزرگ این کشور مانند جازان و نجران را تقریبا فلج کرده است.
اگر نگرانی رهبران عربستان سعودی از این حمله و زمان آن، در مرحله نخست حفظ امنیت داخلی و ثبات باشد، این نگرانی به‌جاست ولی نگرانی بزرگ‌تر آنها در تشدید فتنه طایفه‌ای و تبدیل آن به اقداماتی انتقام‌جویانه که توسط برخی طرف‌های داخلی و خارجی حمایت می‌شود، نهفته است.
رهبران عربستان سعودی فراموش نکرده‌اند که امنیت نزدیک به 3 میلیون شهروند شیعه عربستانی که حتی شمار آنها بیشتر از این رقم اعلام شده است، باید تامین شود و تکرار چنین حملاتی به مساجد و حسینیه‌های آنان، ممکن است بستر لازم را برای اقدامات تلافی‌جویانه برخی تندروها هموار کند.
مقامات عربستان سعودی مسوول تبدیل درگیری‌ها در منطقه از جمله درگیری‌ها در یمن، سوریه و عراق به درگیری‌های طایفه‌ای- مذهبی و به اجیر گرفتن برخی رسانه‌ها و ارتش الکترونیکی جهت شعله‌ور کردن این جنگ‌ها هستند. طبیعی است که کسانی‌که این رویکرد را اتخاد می‌کنند پیامدهای آن گریبانگیر آنها نیز خواهد شد و شاید حمله اخیر در قطیف موید این مقوله است.
سیاست‌های رسانه‌ای عربستان و فعالیت‌های نیروها آن در فیس‌بوک، اینترنت و توئیتر نتیجه کاملا معکوسی داشته است یعنی این سیاست‌ها بسیار بیشتر از آنچه دوستان این کشور را افزایش دهد، دشمنانش را افزایش داده است.
مهم‌ترین برگ برنده در دست مقامات عربستان امنیت و ثبات داخلی یعنی گرفتار نشدن در درگیری‌های داخلی است و همین موضوع موجب شده که بسیاری از شهروندان و بزرگان این کشور به خاطر امنیتی که در مقایسه با کشورهای عربی همجوار دارند، بارها حمایت‌شان را از حکومت متبوع خود اعلام کنند.
نظر ما بر این است که با توجه به گسترش دامنه جنگ‌های عربستان در جبهه خارجی، این برگ برنده قدرت 5 یا 10 سال پیش را ندارد و به نظر می‌رسد پس لرزه های آن با وضوح بیشتری در جبهه داخلی نمایان می‌شود، این امر اقتضا می‌کند عربستان سعودی در سیاست‌های خود تجدیدنظر کند.» /982/د102/ک