شکست داعش در موصل و چشم انداز تروریسم بی خانمان

به گزارش خبرگزاری رسا، پس از گذشت ۸ماه از عملیات نیروهای عراقی برای بازپس گیری موصل از گروه تروریستی داعش، سرانجام «حیدر العبادی» نخست وزیر این کشور پنجشنبه هفته گذشته از «پایان دولت خرافه» در پایتخت خودخوانده داعش خبر داد.

مهمترین نمود شکست داعش در نبرد موصل، از دست دادن «مسجد النوری» در بخش قدیم این شهر بود؛ مکانی که «ابوبکر البغدادی» سه سال پیش بر منبر آن قرار گرفت تا خلافت جهانی خود را اعلام دارد. در حالی که نشانه هایی بسیاری در روزهای گذشته از هلاکت البغدادی منتشر شده و منابع روسی و حتی برخی چهره های شاخص داعش به صورت مستقیم و غیرمستقیم به مرگ وی اشاره داشته اند، گروه تحت هدایت وی نیز در عراق وضعیتی نابسامان دارد.

گزارش ها حاکی از فرار بسیاری از واحدهای نظامی داعش به شهر «تلعفر» در نزدیکی موصل و انتخاب آن به عنوان مقر موقت فرماندهی تروریست ها است.

همزمان با ضربات سنگین ارتش و نیروهای مردمی عراق بر پیکر داعش، اوضاع تروریست ها در سوریه نیز رو به وخامت است. بر اساس گزارش ها، نیروهای مبارز علیه داعش مرکز تجمع یا به عبارتی پایتخت آنان در سوریه را به محاصره کامل خود در آورده اند. پس از سد آخرین مسیر آمد و شد داعش در جنوب شهر «الرقه» از سوی «نیروهای دموکراتیک سوریه» این شهر نیز در آستانه سقوط قرار گرفته است.

با تنگ تر شدن عرصه عملیاتی داعش در سوریه و عراق در ماه های گذشته، چشم اندازهای روشنی برای بازگشت ثبات به منطقه پدیدار شده است. در همین زمینه کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان دیروز اعلام کرد نزدیک به نیم میلیون آواره سوری به شهرهای محل سکونت خود به ویژه حلب، حما و حمص بازگشته اند. در این میان نزدیک به 30 هزار نفر آوارگانی بوده اند که پس از تصرف سکونتگاه های خود به خارج از سوریه گریخته بودند.

با وجود امیدواری هایی که به پایان کار داعش و دیگر گروه های تروریستی نظیر «جبهه النصره» به وجود آمده اما واقعیت هایی وجود دارد که نشانگر دشواری های فراوان برای مبارزه با تکفیری های مسلح است.

هم اکنون در شهرها و مناطقی که داعش در آن ها متحمل ضربانی سخت شده و هزیمت یافته، ده ها هزار غیرنظامی به عنوان سپرانسانی به گروگان تروریست ها درآمده اند؛ شرایطی که می تواند منجر به فجایع انسانی بسیاری در فرایند تعقیب و گریزهای این گروه شود.

قرار گرفتن گروه های تروریستی در سراشیبی زوال از دید برخی ناظران دولت های حامی تکفیری های مسلح را به تکاپویی تازه واخواهد داشت تا شکست های خود را از طریق کسب ابزارهای تازه نفوذ یا به عبارت بهتر ایجاد ناامنی و بی ثباتی جبران کنند. از همین منظر افراطی تر شدن مواضع سعودی ها در برابر رقبای منطقه ای و تلاش برای تشدید تنش و درگیری در مناطقی چون یمن را می توان با شکست های سیاسی ریاض در سوریه و عراق مرتبط دانست.

از سوی دیگر تجربه نشان داده، گروه داعش پس از هر شکستِ خود به انجام عملیات تروریستی در مناطق مختلف جهان از خاورمیانه و شرق آسیا تا کشورهای اروپایی اقدام کرده تا از یک سو ناکامی های میدانی خود را در نبرد کلاسیک پوشش داده و از سوی دیگر باز هم به عنوان مهیب ترین تشکیلات تروریستی قدرتمایی کند. از این رو می توان انتظار داشت داعش در روزهای آینده تمام تلاش خود را برای بهره برداری از ظرفیت های شبکه ای و انجام عملیاتی خبرساز و پرتلفات به کار گیرد.

نکته دیگری که در این باره باید به آن اشاره کرد پایان نیافتن تفکر داعشی بر اثرِ عملیات میدانی است. به عبارتی در صورت شکست کامل گروه های تروریستی- تکفیری در مناطق تحت کنترل و پاکسازی آنان از قلمرو خودخوانده، تفکر تکفیری امکان سربرآوردن از هر منزلی را دارا است و از این رو دولت های خواهانِ برهم زدن امنیت و ثبات منطقه این امکان را دارند تا داعش هایی نوین را بازآفرینند.

با توجه به آنچه گفته شد مقابله با تروریسم تکفیری را در وهله نخست باید در ایجاد نوعی همسازی منطقه ای، کاهش تاثیرگذاری بازیگران فرامنطقه ای و یافتن چاره ای درازمدت برای این چالش ریشه ای دنبال کرد و به پیروزی های میدانی به عنوان گام هایی ابتدایی زدودن افراطی گری از سیمای خاورمیانه و جهان اسلام نگریست./۸۴۷/ب۱۰۲/ف

منبع: ایرنا