نگاهی به کتاب سیره خانوادگی ائمه معصوم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مکتب اهل‌بیت(ع) که تبلور اسلام ناب محمدی و مکی بر منبع وحیانی است، معارف ژرف و عمیقی دارد که از اتقان، استدلال و منطق قوی برخوردار و مطابق با فطرت سلیم انسان‌هاست؛ بر همین اساس است که این مکتب غنی و نورانی در پرتو عنایات الهی و هدایت ائمه اطهار و نیز مجاهدت هزاران عالم و فقیه، در طی قرون گذشته، بسط و گسترش یافته است.

کتاب سیره خانوادگی ائمه معصوم(ع) که امسال در همایش سبک زندگی اهل‌بیت(ع) از آن رونمایی شد، از چهار فصل اصلی «اهمیت و جایگاه خانواده»، «شکل گیری خانواده در سیر ائمه(ع)»، «تعلیم و تربیت فرزندان در سیره ائمه(ع)» و «مسؤولیت پذیری زن و مرد در نگاه ائمه(ع)» مدون شده است.

نگارنده در پیشگفتار این کتاب آورده است: «ائمه(ع) خانواده را از مهم‌ترین زمینه‌های رشد و شکوفایی استعدادها می‌دانستند. از این‌رو فضای خانواده را آکنده از محبت، صمیمیت، عاطفه، عشق و معنویت می‌کردند تا فرزندان بتوانند در این فضای سالم و با آرامش خاطر، به رشد و تعالی دست یابند. به همین این کتاب در صدد تبیین سیره خانوادگی ائمه(ع) است.»

مهم‌ترین پرسشی که نویسنده به دنبال پاسخ دادن به آن در این کتاب است، شیوه سبک و سیره زندگی خانوادگی ائمه(ع) به صورت توصیفی و تحلیلی است؛ از این رو پبش از ورود به بحث، مفاهیم پر کابرد «ائمه اطهار(ع)»،‌ «خانواده»، «سیره»،‌ «سبک زندگی»،‌«تعلیم و تربیت» و «سیره خانوادگی» را که خواننده باید به معنای کامل آن‌ها اشراف داشته باشد را توصیف می‌کند.

فصل نخست کتاب با عنوان اهمیت و جایگاه خانواده در صدد است تا به مباحثی همچون مفهوم شناسی خانواده، مفهوم شناسی ازدواج، جایگاه و اهمیت خانواده در اسلام و ازدواج و تشکیل خانواده در قرآن بپردازد.

در مبحث جایگاه خانواده در اسلام این کتاب آمده است: خانواده در اسلام، ‌دارای جایگاه رفیعی است. این نهاد کوچک ولی مقدس، ‌پایگاه عروج و کمال انسان‌ها و کانون تربیت و پرورش استعدادهای نسل آینده است. خانواده، ‌مهم‌ترین رکن ترقی و تکامل هر جامعه است. بر خلاف مکاتب غیر اسلامی که نگاهشان به خانواده تک بعدی است، ‌نگاه اسلام به خانواده بسیار عمیق و همه جانبه است و به تمام ابعاد آن، از آغاز تا انتها، ‌در همه مراحل توجه کرده است.

اما در فصل دوم که عنوان شکل گیری خانواده در سیره ائمه(ع) را به خود اختصاص داده، کلیاتی همچون اهمیت و اهداف ازدواج در سیره معصومین(ع)، شرایط ازدواج در سیره معصومین(ع)، رفتار معصومین(ع) با همسران، سبک زندگی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) و تکریم خانواده در سیره معصومان(ع) را مورد بحث قرار می‌دهد.

بی تردید، ‌ازدواج و تشکیل خانواده از اساسی‌ترین نیازهای جوانان و جوامع است، ‌از این رو در مبحث اهمیت ازدواج در سیره امامان معصوم(ع) این کتاب می‌خوانیم: دین اسلام به منظور حاکم ساختن فرهنگ عفاف بر خانواده و جامعه و جلوگیری از لغزش و انحراف افراد، به ویژه جوانان، ‌آن‌ها را به ازدواج تشویق و ترغیب کرده است؛ از جمله خداوند در قرآن کریم،‌ افراد را جامعه را موظف می‌کند که در راستای تشکیل خانواده برای کسانی که همسر ندارند، ‌بکوشند:

وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللهُ واسِعٌ عَلیمٌ ؛ مردان و زنان مجرد را به ازدواج هم درآورید؛ اگر فقیر باشند خداوند آنها را از فضلش بی نیاز میگرداند که خداوند توسعه دهنده و داناست.

سومین فصل کتاب با عنوان تعلیم و تربیت فرزندان در سیره ائمه(ع) پژوهش‌هایی درباره جایگاه و منزلت فرزندان، تعلیم و تربیت فرزندان پیش از تولد،‌ تعلیم و تربیت فرزندان در بدو تولد، تعلیم و تربیت فرزندان در دوره کودکی، تعلیم و تربیت فرزندان در دوره نوجوانی و تعلیم و تربیت فرزندان در دوره جوانی را مورد مطالعه قرار می‌دهد.

نگارنده در بخشی از این کتاب که مربوط به بحث تعلیم و تربیت فرزندان در دوره کودکی می‌شود، به موضوع استقبال از فرزندان هنگام ورود آن‌ها به مجلس اشاره کرده و می‌نویسند: در سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار دیده می‌شود که ایشان به طور معمول،‌هنگام ورود افراد به مجلس به احترام آن‌ها می‌ایستادند و برای آن‌ها جا باز می‌کردند. روایت شده است: پیامبر(ص) نشسته بودند که حسنین(ع) به طرف آن حضرت آمدند. پیامبر(ص) وقتی آن‌ها را دید، به احترام ایشان ایستاد. چون دو کودک به کندی حرکت می‌کردند، پیامبر(ص) به استقبال آن‌ها رفت و آن‌ها را بر دوش خود سوار کرد و فرمود: چه مرکب خوبی دارید و چه سواران خوبی هستید.

وظایف متقابل زن و شوهر، ‌وظایف خاص مرد و وظایف خاص زن مهم‌ترین مباحثی هستند که در فصل چهارم این کتاب با عنوان مسؤولیت پذیری زن و مرد در نگاه ائمه(ع) به بررسی رسیده‌اند.

در این فصل از کتاب، اظهار محبت، خوش اخلاقی،‌ آراستگی، ‌رفق و مدارا، رفتار نیکو، مهرورزی،‌ احترام متقابل، ‌روح تعاون و همکاری در خانه، ‌اظهار دوستی و تلاش در راه رفاه و آسایش خانواده را از جمله وظایف متقابل زن و شوهر می‌شمارد.

همچنین سرپرستی و مدیریت، عدالت میان همسران، محافظت از حریم خانواده مهم‌ترین وظایف خاص مرد و حق تمکین و اطاع و پذیرفتن مرد به عنوان رییس خانواده، شوهرداری شایسته، ‌برخورد نیکو، استقبال گرم از شوهر، ‌حفاظت از اموال شوهر، تدبیر منزل و آرامش بخشیدن مهم‌ترین وظایف خاص زن هستند که این کتاب به آن‌ها اشاره می‌کند.

شایان ذکر است، کتاب سیره خانوادگی ائمه معصوم(ع) اثر ابوالفضل سلمانی گواری و اهتمام اصغر منتظر القائم و مصطفی پیر مرادیان در 236 صفحه از سوی گروه سبک زندگی اهل‌بیت(ع) وابسته به معاونت امور فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در انتشارات این مجمع منتشر و روانه بازار نشر شده است.

گفتنی است، علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) به نشانی‌ بلوار جمهوری، نبش کوی ششم در قم و بلوار کشاورز، مقابل پارک لاله در تهران مراجعه کرده و یا با شماره 02532131221 و 02188970171 تماس بگیرند./997/پ202/ی