کتاب «کوفه، پیدایش شهر اسلامی» به چاپ دوم رسید

به گزارش خبرگزاری رسا در مشهد، کتاب حاضر، یکی از پژوهش های تک نگاری دقیق و اندیشمندانه است که با شیوه ای جذاب به تاریخچه، مختصات جغرافیایی و اجتماعی شهر کوفه در سده های نخستین حکومت اسلامی می پردازد.

نویسنده این اثر، با تلاشی ارزشمند کوفه را از لابه لای غبار قرون و متون بیرون کشیده و چهره ای روشن و دقیق از آن ارائه داده است.

نویسنده در این کتاب به یک باستان شناسی واقعی در شهر کوفه دست زده و از غبار قرون و متون، کوفه را با تمامی تحولاتی که داشته بیرون کشیده است و تاریخ کوفه را از زمان فتح عراق و تأسیس آن، از جنبه‏هاى مختلف فرهنگى، اجتماعى و سیاسى با تأمل در مراکز مهم تمدنى مشرق زمین و تأثیرات آن‌ها در ایجاد این شهر، مورد بررسى قرار داده است.

نگارنده، کتاب را بدون هیچ مقدمه‏اى آغاز و آن را در 7 باب تدوین کرده است. در انتهاى اثر نیز پس از یک خاتمه کوتاه در دو بخش الحاقى، جایگاه کوفه در تاریخ اسلام و سیاست، ایدئولوژى و فرهنگ این شهر و همچنین تاریخچه حضور «قبایل یمنى» در کوفه و نقش فرهنگى و تمدنى آن‌ها تبیین شده است.

در ابتداى کتاب به تاریخ ایجاد کوفه و ارتباط تنگاتنگ تأسیس این شهر با فتح عراق توجه شده است. وضعیت عراق پیش از فتح اسلامى و رویداد قادسیه که سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد، از دیگر مطالب این باب است.

 در باب دوم به یک سؤال پاسخ داده شده است: آیا کوفه تنها یک شهر نظامى یا یک شهر حقیقى بوده است؟ این مسئله با ترسیم نقشه‏هایى از بازارها به عنوان عنصر اساسى در شهرسازى تبیین شده است. نقشه جغرافیایى قبایل این شهر بر حسب روایت سیف بن عمر از دیگر بخش‏هاى قابل توجه این باب است.

 اینکه این شهر را مى‏توان به عنوان یک شهر اسلامى دانست یا باید آن را نمونه‏اى از یک شهر شرقى به حساب آورد، مطلبى است که در باب سوم به تبیین آن اقدام شده است.

در ابتداى باب چهارم به این نکته مهم اشاره شده که ایجاد شهر کوفه به لحاظ مکانى و زمانى از یونان، فارس و بیزانس متأثر بوده است. مفهوم «شهر» و واقعیت آن در بلاد عرب، موضوع دیگر مورد بحث است.

 در باب پنجم نیز به منظور آشنایى با اماکن اصلى شهر کوفه، چند مرحله نهضت مختار تشریح شده است. در آخر نیز قیام شبیب مورد توجه قرار گرفته است.

تحولات این شهر در خلال اعصار اموى و عباسى و تعداد ساکنین این شهر و اماکن آن از دیگر مباحثى است که به دقت در باب ششم مورد مطالعه قرار گرفته است.

باب هفتم با عنوان «کوفه نمونه شهر اسلامى» مطرح شده است. مطالب این باب در ضمن مقایسه‏اى بین کوفه و شهرهاى واسط و بغداد انجام پذیرفته است.

کتاب «کوفه، پیدایش شهر اسلامی» نوشته هشام جعیط است که از سوی ابوالحسن سروقد مقدم در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به زبان فارسی ترجمه شده است./1308/د102/ق

منبع: روابط عمومی آستان قدس رضوی