شعر عاشورایی عصر انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، شماره 67 و 68 فصلنامه انتقادی ـ فکری کتاب نقد که در حوزه علوم انسانی به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدیرمسؤولی علی اکبر رشاد منتشر می‌شود، به آسیب‌شناسی شعر عاشورایی عصر انقلاب اسلامی پرداخته است.

فصلنامه کتاب نقد عرصه‌ای است برای تضارب آراء و ارائه نقد و ارزیابی نظرات و عقاید گوناگون در حوزه‌های مختلف فکری و فرهنگی با توجه و تأکید بر استفاده کارآمد از ادبیات نقد و بهره‌گیری از نظرات و تأملات محققان حوزه و دانشگاه، جهت پاسخ‌گویی به سؤالات و شبهات موجود در فضای جامعه امروز ایران.

در شماره جدید این فصلنامه می‌خوانیم: آسیب شناسی مضمونی شعر عاشورایی به قلم رضا اسماعیلی، طنز در شعر عاشورایی اثر اسماعیل امینی، شعر آیینی عاشورایی و لغزش های آن (با نگاهی به مجموعه دفاتر «غزل مرثیه» از انتشارات آرام دل)، تألیف محمدرضا وحیدزاده و تجلی حضرت زینب سلام الله علیها در شعر عاشورایی به قلم کامران شرفشاهی.

شخصیت‌های منفی کربلا (جنایتکاران) در شعر عاشورایی اثر محمدرضا سنگری، تحلیل و بررسی اشعار عاشورایی سیدعلی موسوی گرماوردی تألیف حبیب الله رزمجویی و تحلیل اشعار عاشورایی عصر انقلاب اسلامی به قلم مرضیه محمدزاده از دیگر مقالات ارائه شده در این فصلنامه است.

آسیب شناسی مضمونی شعر عاشورایی

رضا اسماعیلی

چکیده: نگارنده در این مقاله به آسیب‌یابی در شعر عاشورایی پرداخته است و نقش آسیب در حوزه مضمون و محتوای شعر عاشورایی را مطرح کرده است. نویسنده پس از آسیب‌شناسی حوزه مورد نظر، شعر «راز رشید» سیدحسین حسینی را تحلیل و بررسی کرده است.

برجسته کردن عطش در حماسه عاشورا، اسطوره‌سازی به جای اسوه‌سازی، معصوم پرستی، مدح، منقبت و غفلت از دشمن‌شناسی، طرح عجز و لابه از زبان اهل بیت و افراط و تفریط در اظهار خاکساری به خاندان رسالت از محورهای آسیب‌شناسی شده در این مقاله به شمار می‌رود.

طنز در شعر عاشورایی

اسماعیل امینی

چکیده: نویسنده در این مقاله پس از تعریف دقیق طنز و ویژگی‌های سروده و سخن طنز آمیز، به ذکر نمونه‌های فراوان طنز در شعر عاشورایی پرداخته است.

تقسیم‌بندی موضوعی طنز در شعر عاشورایی شامل شکایت از وارونگی دنیا، انتقاد از بی‌وفایی مردم و رسم کوفیان، نکوهش اشقیا و انتقاد از آنان موضوعاتی هستند که در شعر طنزآمیز عاشورایی بررسی و تحلیل شده‌اند.

شعر آیینی عاشورایی و لغزش های آن

با نگاهی به مجموعه دفاتر «غزل مرثیه» از انتشارات آرام دل

محمدرضا وحیدزاده

چکیده: در این مقاله با تکیه بر دفاتر غزل مرثیه از انتشارات آرام دل، اشکالات چندگانه این سرده‌ها بررسی می‌شود. در بخش نخست، اشکالات عروض و قافیه با مصادیق فراوان مطرح می‌شود، پس از آن ضعف تألیف و نارسایی‌های زبانی با نمونه‌های آن بررسی می‌گردد.

کاربرد اشتباه تعبیرات و اصطلاحات، بخش بعدی این مقاله است. در بخش‌های پایانی این مقاله اشکالات معنایی، خلق تصویر شعری ناموفق و عدم رعایت ادب سخن گفتن درباره بزرگان دین مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد.

تجلی حضرت زینب سلام الله علیها در شعر عاشورایی

کامران شرفشاهی

چکیده:حضرت زینب کبری سلام الله علیها ملقب به عقیله بنی هاشم، بزرگ بانوی اسلام، آیینه زلال فضایل و کرامات و پرچمدار ابلاغ پیام سرخ نهضت جاودان عاشورا است.

اگرچه تاکنون درباره شخصیت و مقام الهی آن بانوی بزرگوار کتاب‌ها و مقالات بسیاری به رشته تحریر درآمده؛ ولی در بیان جلوه‌ای از شخصیت آسمانی آن حضرت که همانا تجلی ایشان در آینه زلال شعر و ادب است، آنچنان که شایسته پرداختن به این مهم باشد، تلاش چشمگیری صورت نپذیرفته و گفتنی‌ها در این زمینه فراوان است.

با مروری بر تاریخ اسلام این نکته به عینه آشکار می‌شود که آن بانو از فصیح‌ترین و بلیغ‌ترین مردمان روزگار خویش بوده‌اند و خطبه‌ها و اشعاری که به آن بانوی گرامی منسوب است و همچنین توجه ایشان به شعر، بیانگر احاطه و اشراف تحسین‌برانگیزشان بر زبان و ادبیات عصر خویش است.

بخش قابل ملاحظه‌ای از اشعاری که درباره حضرت زینب سلام الله علیها سرده شده، در هنر تعزیه که نمایش منظوم است و در جهان به درام یا تراژدی شعیی اشتهار دارد، تبلور یافته که دارای مجالس متعدد می‌باشد.

شخصیت‌های منفی کربلا (جنایتکاران) در شعر عاشورایی

محمدرضا سنگری

چکیده: شناخت چهره‌های منفی در نهضت عاشورا در قلمرو شعر فارسی، موضوع این پژوهش است. این شخصیت‌های منفی مانند یزید، عمر سعد، عبیدالله، شمر و خولی ـ مستقیم و غیرمستقیم ـ در جنایات و رویدادهای تلخ و سهمگین کربلا و عاشورا نقش داشته‌اند.

تحلیل و بررسی اشعار عاشورایی سیدعلی موسوی گرماوردی

حبیب الله رزمجویی

چکیده: در این مقاله پس از بررسی اجمالی شعر عاشورایی در دوره‌های چهارگانه ادب فارسی، اشعار عاشورایی سیدعلی موسوی گرمارودی در حوزه شخصیت‌های عاشورایی در سه بعد شخصیت‌سازی، شخصیت‌پردازی و شخصیت توصیفی، تحلیل و تبیین شده است. نگاه دشمن شناختی شاعر و نگاه فلسفی وی به عاشورا از ابعاد دیگر این مقاله‌اند.

تحلیل اشعار عاشورایی عصر انقلاب اسلامی

مرضیه محمدزاده

چکیده: بررسی دوره‌های شعر عاشورایی به جمال ـ از عصر عاشورا تا عصر پهلوی‌ ـ بخش نخستین این مقاله است. پس از آن ویژگی‌های شعر عاشورایی عصر انقلاب و عناصر موجود در سروده‌ها بحث و بررسی می‌شود. اشاره به قالب‌های گوناگون شعر عاشورایی و سپس نقد و بررسی تحریفات و نمونه‌های تحریف، بخش دیگر این مقاله است. نگارنده در پایان پس از ذکر برخی مسائل جعلی، وهن آمیز و دروغ در نوحه‌ها و مراثی، راهکارهایی را برای سردوه‌ها و مرثیه‌ها پیشنهاد می‌دهد.

شماره 67 و 68 فصلنامه انتقادی ـ فکری کتاب نقد به صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مدیرمسؤولی علی اکبر رشاد در قطع خشتی، 270 صفحه و به قیمت هفت هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شده است./920/پ202/ی