چند خبر کوتاه از سازمان کتابخانه های آستان قدس رضوی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی و سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به منظور هم‌افزایی‌های علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی در زمینۀ میراث مکتوب و غیر مکتوبِ تاریخی، تفاهم‌نامۀ همکاری مشترک را برای مدت دو سال امضا کردند.

آموزش‌های مهارت‌محور، توانمندسازی و دانش‌افزایی به منظور افزایش کارایی و اثربخشی کارشناسان، یکی از اولویت‌های این تفاهم‌نامه است. همچنین برمبنای این تفاهم‌نامه طرفین متعهد می‌شوند که زمینه خدمات مشاوره‌ای در عرصه‌های مختلف کتابخانه‌ای، موزه‌ای و اسنادی را برای پژوهشگران فراهم کنند.

همکاری در دریافت اسناد مکتوب و غیرِ مکتوب مردمی و تبادل تصاویر آنها؛ معرفی، پژوهش و مرمت اموال منقول فرهنگی تاریخی و فراهم‌سازی زمینه انجام پژوهش‌های کاربردی و بنیادی با موضوع میراث مکتوب، غیرِمکتوب و ترویج میراث ملموس و ناملموس برای پژوهشگران از دیگر موراد این تفاهم‌نامه است.

نمایش قدیمی‌ترین درهای نصب‌شده بارگاه رضوی در موزۀ آستان قدس

قدیمی‌ترین درهای نصب‌شده در حرم مطهر امام رضا(ع) در موزۀ «تاریخ حرم» موزه مرکزی آستان قدس رضوی در معرض نمایش است.

مسؤول گنجینه تاریخ حرم موزه مرکزی آستان قدس رضوی با بیان این‌که از گذشته تا امروز بر ورودی‌های مختلف حرم رضوی درهایی نصب بوده است که محل رفت و آمد زائران بارگاه رضوی یا عرض توسل بوده است، تصریح کرد: از مهم‌ترین درها که اهمیت تاریخی و هنری زیادی دارد، در دارالسیاده مشهور به در «قاضی الحاجات» است که از جنس چوب منبت‌کاری و گره‌چینی در دورۀ ایلخانی ساخته شده است.

علیرضا افتخاری ضمن اشاره به این‌که این در، قدیمی‌ترین در به‌نمایش‌گذاشته‌شده در موزۀ تاریخ حرم رضوی است که سال‌ها در قسمت ورودی رواق دارالسیاده نصب بوده است، افزود: این در، به سفارش نصرالله‌بن شمس‌الدین السحنابی در ابعاد 460 در 260 با دستان هنرمند استاد علی نجار نیشابوری ساخته شده و در سال 735 قمری بازسازی شده است.

وی اضافه کرد: از دیگر درهای ارزشمند موجود در گنجینۀ رضوی، درِ پیش روی مبارک امام رضا(ع) به قدمت دورۀ قاجار است که از جنس چوب با روکش طلا ساخته شده و طرف دیگر آن، با روکش نقره زینت داده شده است. این در، ساختۀ مشهد و واقف آن، ناصرالدین‌شاه قاجار است.

به گفتۀ افتخاری، درِ دیگری که پیش روی مبارک امام رضا(ع) نصب بوه است، به قدمت دورۀ قاجار که در مشهد ساخته شده است و واقف آن، ناصرالدین شاه قاجار است، دیگر اثر ارزشمند گنجینۀ رضوی است.

وی به چند درِ دیگر که در دوره‌های مختلف در قسمت‌های مختلف حرم رضوی نصب بوده است اشاره کرد و گفت: درِ چوبی منبّت و معرق‌کاری که به سفارش محمدرضا سبزواری معروف به «مستشارالملک» در هندوستان ساخته شده است، پیش از قرارگرفتن در موزه، در ورودی مدرسۀ مستشار به صحن انقلاب نصب بوده است. درِ چوبی منبت‌کاری و گره‌بندی‌شده از جنس چوب شمشاد به قرن دهم هجری قمری و دورۀ صفویه که سازندگان آن، کمال‌الدین و احمد کربلایی، شاه‌حسین، استاد شمس و استاد محمد و واقف آن، عباس سلطان است، زمانی در رواق پشت سر حضرت رضا(ع) قرار داشته است و در مسجد بالای سر حضرت معروف به «درِ مقبرۀ خالصی»، پیش از نمایش در موزه، در بالای سر حضرت نصب بوده است.

گفتنی است این آثار در گنجینۀ «تاریخ حرم» موزه مرکزی آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر در معرض نمایش عموم قرار دارد.

نمایش قدیمی‌ترین تصاویر حرم رضوی در نمایشگاه مجازی

مجموعه‌ای از تصاویر کمتر دیده شده از حرم رضوی مربوط به دوره قاجار تا معاصر به صورت نمایشگاه مجازی در درگاه اینترنتی موزه آستان قدس رضوی معرض نمایش قرار گرفت. معاون امور موزه‌ها و ترویج میراث فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این باره توضیح داد: این مجموعه تصاویر شامل تصاویر قدیمی از گنبد طلا،‌ گلدسته‌، ایوان طلای نادری و پنجره فولاد در صحن عتیق (انقلاب اسلامی) در دوره قاجار، سقاخانه اسماعیل طلایی در صحن عتیق، ضریح فولادی (سومین ضریح رضوی)، ایوان غربی صحن نو(صحن آزادی) معروف به ایوان طلای ناصری، ایوان ساعت و نهر آب خیابان در صحن عتیق در سال 1325 خورشیدی و... است.

مهدی قیصری‌نیک اضافه کرد: تصاویر هوایی حرم رضوی همچون ساختمان کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی، عکس هوایی حرم مطهر رضوی بعد ازایجاد اولین فلکه حضرت و نمای ساختمان قدیم موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی در صحن موزه در رواق امام خمینی(ره) از فراز گنبد مسجد گوهرشاد از دیگر تصاویر این مجموعه است.

وی در ادامه تصریح کرد: تصاویری از خادمان، فراشان و دربانان حرم مطهر در کنار پنجره فولاد در صحن عتیق مربوط به سال 1313 خورشیدی، نمای پشت مسجد گوهرشاد و عملیات عمرانی در ضلع جنوب غربی حرم مطهر رضوی در دوره قاجار،‌ سردرِ ورودی به صحن عتیق از پایین خیابان، تصاویری از ورودی بست پایین خیابان (خیابان نوّاب صفوی) در دوره پهلوی اول و تصاویر قدیمی از ساختمان قدیم موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی در صحن موزه (رواق امام خمینی(ره)) نیز در این نمایشگاه به نمایش درآمده است.

قیصری‌نیک در پایان تصریح کرد: این تصاویر به صورت دائمی در گنجینه تاریخ مشهد موزه مرکزی آستان قدس رضوی برپاست که در ایام محدودیت‌های کرونایی،‌ به صورت مجازی به نمایش درآمده است و علاقه‌مندان می‌توانند از این نمایشگاه مجازی بر روی پایگاه موزه‌های آستان قدس رضوی به آدرس https://museum.razavi.ir/  در بخش چند رسانه‌ای، بازدید کنند./864/ت303/ب1