چهاردهمین شماره دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی + چکیده
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، مؤسسه امام خمینی(ره)، چهاردهمین شماره دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی را به مدیر مسؤئلی محد تقی پیروز منتشر کرد.
در این شماره این مقالات را می‌خوانیم:
تبيين مؤلفه‌هاي عدالت توزيعي در جذب منابع انساني با رويكرد اسلامي
جايگاه سرمايه فكري و نقش انسان در آن از منظر اسلام
بازشناسي مؤلفه‌هاي فرهنگ بسيج؛ بر اساس بيانات مقام معظم
ارائة الگويي اسلامي از معيارهاي مديريت دولتي با رويكرد تطبيقي به نظريه‌هاي «عامليت» و «خادميت»
تبيين مباني تصميم‌گيري مصلحت‌محور سازمان‌ها بر اساس قاعدة «لاضرر»
مقايسه ميزان به‌كارگيري رفتار اسلامي شهروندي سازماني در سازمان‌هاي دولتي و خصوصي
تبيين مؤلفه هاي عدالت توزيعي در جذب منابع انساني با رويكرد اسلامي
حامد اسدالله زاده، مجتبي درودي و علي رضائيان
چکيده: همچنان كه يكي از ابعاد بندگي انسان بعد فردي اوست، بعد اجتماعي نيز يكي ديگر از ابعاد بندگي معرفي شده است. با توجه به تأثيري كه سازمان ها در شكل دهي رفتار اجتماعي و بعد بندگي دارند، مي توانند به عنوان زمينه ساز بهبود بعد اجتماعي بندگي، مطرح شوند. از سوي ديگر، نيز آسيب هاي فقدان ضابطه مندي و جناح محوري در تعاملات سازمان، موجب ناكارايي و ايجاد خلل در زمينه هاي بندگي اجتماعي خواهد شد. بدين روي، عدالت محور ساختن تعاملات سازمان، بر اساس نگاه وحياني اسلام، مي تواند زمينه را براي بهبود بندگي اجتماعي انسان و نيز نيل به هدف اصلي آفرينش، فراهم آورد. يكي از گلوگاه هاي عدالت محور ساختن سازمان فرايند «جذب» است. رعايت عدالت سازماني، كه به عدالت توزيعي، رويه اي و مراوده اي تعريف شده است، مي تواند زمينه را براي بهبود اين تعاملات در فرايند جذب منابع انساني فراهم آورد.
پژوهش حاضر به روش «توصيفي- استنباطي» (اجتهادي- تفسيري) به تبيين مؤلفه هاي «عدالت توزيعي» در فرايند جذب پرداخته و مؤلفه هاي دانش و مهارت تخصصي، سلامت جسمي و رواني، اتحاديه هاي كارگري، مصاحبه ويژگي هاي اوليه، آزمون هاي استخدام، اطاعت پذيري، تقواي الهي، امانت داري، اصالت و نسب را به عنوان مولفه هاي عدالت توزيعي برشمرده است.
جايگاه سرمايه فكري و نقش انسان در آن از منظر اسلام
ظاهر اكبري و محمد تقي نوروزي
چکيده: يكي از مهم ترين اهداف سازمان ها جمع آوري، نگهداري و استفاده بهينه از سرمايه هاي آنهاست. هدف اين تحقيق بررسي ماهيت سرمايه فكري و مزاياي آن در مقايسه با سرمايه فيزيكي و مادي، همچنين نقش انسان در آن و راه كارهاي شكوفاسازي سرمايه فكري در منابع اسلامي است. در اين تحقيق با روش «توصيفي- تحليلي» و با الهام از منابع اسلامي آيات و روايات سرمايه فكري به صورت مستدل، تجزيه و تحليل گردد.
يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه سرمايه فكري با مديريت دانش در ارتباط است. از اين رو، مي توان گفت: سرمايه فكري دانش مفيدي است كه انسان، توليدگر، پردازش گر و انتشار دهنده آن به شمار مي رود. مزاياي سرمايه فكري اين است كه با انفاق و بخشش كم نمي شود و در زمان زندگي و مرگ همراه آدمي است و او را بر گذشتن از سختي هاي پس از مرگ و رسيدن به سعادت اخروي نيرومند مي سازد.
بازشناسي مؤلفه هاي فرهنگ بسيج؛ بر اساس بيانات مقام معظم رهبري
علي پوربهروزان، علي اصغر رشيد، بهزاد محمديان و محمدحسين رحمتي
چکيده: تحقق اهداف و آرمان هاي نظام اسلامي، در هر عرصه اي، اعم از سياسي، اقتصادي، نظامي و... نيازمند اتكا به فرهنگ پيش رو، قوي و اقتدارآفرين است، فرهنگي كه بتواند كشور را از خطرهاي احتمالي برهاند و زمينه ساز استفاده مناسب از فرصت ها گردد. در همين زمينه، شايسته است بسيج به عنوان نهادي كه آزمون خود را در جنگ تحميلي و سازندگي كشور، تامين امنيت و... پس داده، از لحاظ فرهنگي در بيانات مقام معظم رهبري تحليل شود. هدف اين پژوهش، بازشناساسي مولفه هاي فرهنگ بسيج در بيانات مقام معظم رهبري است. اين پژوهش، به لحاظ روش كيفي و داراي رويكرد استقرايي است كه پس از بررسي 19 سخنراني مقام معظم رهبري در جمع بسيجيان، و دو پيام ايشان به همايش هاي اين نهاد، با استفاده از تكنيك تحليل مضمون هفت مضون سازمان دهنده شامل تقويت ايمان، تحصيل علم، دورانديشي و برنامه ريزي، پايبندي به اخلاق، حضور در ميدان ها، تلاش و پشتكار و مردم داري، در قالب دو مضمون فراگير دانش و نگرش، و رفتار به دست آمد.
ارائه الگويي اسلامي از معيارهاي مديريت دولتي با رويكرد تطبيقي به نظريه هاي «عامليت» و «خادميت»
مريم آهوپاي و فاطمه زارعي وش
چکيده: نظريات مديريت دولتي همانند ساير شاخه هاي معرفت، برگرفته از پيش فرض هاي فلسفي خاصي هستند كه ممكن است با پيش فرض هاي فلسفي در يك جامعه اسلامي متفاوت باشند. «عامليت» و «خادميت» دو ديدگاهي هستند كه در سال هاي اخير، در مديريت سازمان ها مطرح شده و هر كدام داراي پيش فرض ها و قضاوت هاي متفاوتي هستند و در مديريت دولتي، پايه هاي اساسي نظريه هاي مديريت دولتي نوين و مديريت خدمات عمومي نوين را ايجاد كرده اند. هدف از اين پژوهش، بررسي معيارهاي اسلامي مديريت دولتي با نگاه تطبيقي به معيارهاي مطرح در دو نظريه مزبور با استفاده از تعاليم «نهج البلاغه» است. اين پژوهش نوع نگاه هر يك از نظريه ها به انسان، انگيزه هاي مهيج رفتار انسان، منافع عمومي و شهروندي ، پاسخ گويي، هويت اصيل و وكيل، مشاركت مردمي ، و هدف و ابزار هر نظريه را با استفاده از روش تحقيق «تطبيقي» بررسي كرده، در پايان الگويي جامع براي هريك از اين معيارها با توجه به تعاليم «نهج البلاغه» ارائه داده است.
تبيين مباني تصميم گيري مصلحت محور سازمان ها بر اساس قاعده «لاضرر»
سينا عصاره نژاد دزفولي، محمدمهدي بيگدلي و احمدعلي قانع
چکيده: در مكاتب مديريتي، تصميم گيري بر اساس گونه اي از مصلحت انديشي و به طريق عكس، همين مصلحت انديشي براي دوري از ضرر صورت مي گيرد. يكي از مشكلات در اين زمينه، نبود معنايي صحيح از «مصلحت» و «ضرر» در انديشه هاست. در مكاتب غربي مديريت، اين نكته برخاسته از نگرش مادي آنها به انسان، علم و هستي است. بدين روي، در سازمان‌ها، تصميماتي غيرمتناسب با حقيقت وجودي انسان گرفته مي شود كه هرچند ظاهراً خير دنيا را در پي دارد، اما اگر توجهي حقيقي به خلقت شود، روشن خواهد شد كه مصالح دنيوي انسان را در پي نخواهد داشت. اسلام برخلاف انديشه هاي غربي، انسان را داراي دو بعد مادي و معنوي مي داند. مصالح و ضرر او نيز در اين دو بعد معنا مي شود و تصميم گيري بايد ناظر به اين دو بعد باشد.
اين مقاله با روش اجتهادي، درصدد توصيف تصميم گيري مطلوب از منظر اسلام است و تصميمي را مطلوب مي شمارد كه كاملاً با محوريت بعد معنوي انسان صورت گيرد؛ زيرا فقط در اين صورت است كه مصالح مادي انسان محقق خواهند شد.
مقايسه ميزان به كارگيري رفتار اسلامي شهروندي سازماني در سازمان هاي دولتي و خصوصي
محسن ذبيحي جامخانه، و علي نقي اميري
چکيده: در آموزه هاي دين اسلام، بر رعايت مسائل اخلاقي در كار و محيط كاري تاكيد شده است، اما اين موضوع كمتر در قالب رفتار شهروندي سازماني مورد توجه قرار گرفته است. نوع سازمان، مي تواند الزاماتي را به سازمان تحميل كند كه ممكن است رفتار كاركنان را تحت تأثير قرار دهد. از اين رو، در اين پژوهش، موضوع رفتار اسلامي شهروندي سازماني، در دو بانك خصوصي و دولتي واقع در منطقه 5 شهر تهران مورد بررسي و مقايسه قرار گرفته است.
پنج شعبه از بانك دولتي (62 نفر) و چهار شعبه از بانك خصوصي، (62 نفر) نمونه اين پژوهش را تشكيل مي دهد. در اين زمينه، تعداد 12 شاخص اصلي و 32 شاخص فرعي، با مطالعه مباني نظري و پيشينه پژوهش شناسايي و در قالب پرسشنامه اي در اختيار كاركنان و مديران دو بانك قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد، از ميان 32 شاخص فرعي، بانك خصوصي در 12 شاخص و بانك دولتي در 5 شاخص، اختلاف ميانگين معني داري با يكديگري دارد. در 15 شاخص نيز برابري ميانگين ها تائيد شده است.
مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چهاردهمین شماره دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی را در ۱۵۰صفحه و به قیمت ۳۵۰۰ تومان منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۴/ش