داعش در نیجر/ تلاش های ناکام دولت برای مهار داعش

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری رسا، در حال حاضر منطقه مرزی میان مالی و نیجر، در شمال تیلابری، در آتش افراطی گری می سوزد. شرایط موجود اولا نتیجه شکست حمله نظامی علیه شاخه ساحلی داعش در سالهای 2017-2018 و و در ثانی متأثر از ناکامی تلاش های بعدی دولت نیجر برای پیگیری گفتگوها با جوامع محلی است که داعش در میان آنها نفوذ کرده است.

 از آوریل 2019 به این سو بسیاری از رهبران محلی که برای دولت اقدامات امنیتی انجام می داند و نیز بیش از 200 نفر از نیروهای امنیتی در حملاتی کشته شده اند که داعش مسئولیت آنها را به عهده گرفته است. به همین دلیل این نگرانی ایجاد شده است که نیجر حلقه بعدی دومینوی بی ثباتی منطقه باشد علی رغم اینکه از سوی همپیمانان خارجی اش به عنوان کشوری با ثبات بیشتر نسبت به همسایگانش شناخته می شد. در 13 ژانویه 2020 در همایشی که از سوی امانوئل مکرون در شهر پو فرانسه برگزار شد نیجر و دیگر کشورهای منطقه ساحل اعلامیه مشترکی را منتشر کردند که از تقویت توانایی های نظامی برای در اولویت قرار دادن حمله به داعش در منطقه خبر می داد.

در شمال تیلابری مانند دیگر نقاط ساحل توجه فوق العاده به مسئله مبارزه با تروریسم منجر  شده است در نزاعی که اساسا ناشی از رقابت های درون قومی و بین قومی بر سر منابع و حقوق است به استفاده بیش از اندازه از ابزار نظامی رو آورده شود در حالیکه داعش به خوبی آموخته است از این نزاع ها چگونه بهر برداری کند. مبارزه علیه تروریسم به منظور تضعیف گروه های تروریستی نه نامشروع است و نه بی منطق لکن روشی که در نیجر پیش گرفته شد بیش از آنکه شرایط را آرام کرده باشد باعث تشدید نا آرامی ها شده است.

 

این سیاست ها نتایج نامطلوبی را به بار آورده است و به عنوان مثال نظامی شدن جوامع مرزی را تسریع کرده و همچنین سبب مرگ شهروندانی شده است که متهم به عضویت در داعش بوده اند. در حالی که نیجر در پاسخ به افزایش خشونت ها، حملات جدیدی را در امتداد خطوط مرزی علیه مواضع ترویست ها آغاز کرده است، جوامع محلی شمال تیلابری مجددا تاکید کرده اند که این عملیات های نظامی جان تعداد زیادی از شهروندان غیر نظامی را گرفته است.

شاخه ساحلی داعش با بهره برداری از این ناآرامی ها در تلاش برای عقب راندن رقیب دولتی خود است. پیش از این نیز این گروه از نگاه برخی ساکنان منطقه تیلابری نصابی از مشروعیت را کسب کرده و به عنوان نیرویی توانمندتر از دولت برای حمایت از همپیمانان محلی و ارائه خدمات اساسی از جمله امنیت شناخته شده است. نیجر به دنبال پاسخی مناسب برای تضعیف داعش است و درحالی که رویکردش تا به امروز در سطح گسترده نا کام مانده است در جستجوی ایده های نوین است.

تلاش هاي نيجر براي مهار داعش
در حال حاضر شاخه ساحلی داعش مهمترین تهدید امنیتی دولت نیجر و حتی کل منطقه به حساب می آید. ابو ولید صحراوی، امیر این گروه، در سال 2015 با ابوبکر بغدادی خلیفه خودخوانده داعش بیعت کرد.   عدنان ابوولید الصحراوی که اصالتا متولد صحرای غربی است به عنوان دانشجو به الجزائر مهاجرت کرد و سپس به شمال شرق مالی رفته و در آنجا سمت سخنگوی گروه «جماعه للتوحید و الجهاد فی غرب إفریقیا» که گروهی مخالف القاعده است را بر عهده گرفت وی سپس در سال 2015 به داعش اعلام وفاداری نمود و پس از آن گروهش حملاتی را در نیجر و بورکینافاسو ترتیب داد.  در ادامه وی نفوذش را بر مناطق ساحلی ، مرکز بورکینافاسو و خصوصا منطقه مناکا در مالی و تیلابری در نیجر گسترش داد. شهرت جهانی وی بعد از حمله سال 2017 که منجر به کشته شدن چهار آمریکایی شد صورت گرفت. مبارزان صحراوای با بستن پیمان های متعدد با جوامع محلی تسلط خود بر منطقه موسوم به سه مرز را تقویت کردند و  توانسته اند در چند ماه اخیر تلفات سنگینی بر نیروهای امنیتی سه کشور مذکور وارد کرده اند.

پیشروی داعش از کشور مالی تا منطقه تیلابری واقع در شمال نیجر که فقط 112 کیلومتر با نیامی پایتخت فدرال فاصله دارد مقام های دولتی را سر در گم کرده است. بعد از شکست اولین تلاش برای گفتگو با شورشیان، دولت نیجر در نیمه سال 2017 گروه های مسلح قومی که هم پیمان دولت و نزدیک به نظامیان فرانسوی  بودند را برای عملیات در مناطق این کشور سازماندهی گردد. 
 چه حملات این گروه ها درابتدا داعش را به عقب راند و در ظاهر قدمی به سوی ثبات بخشی به حساب می آمد لکن روابط میان جوامع محلی، گروه های مسلح طوارق و داووشک مالی که غالبا به فولانی ها متهم به همکاری با جهادیست ها حمله می کردند را وخیم تر کرد و سبب عکس العمل انتقامی فولانی ها شد. نیجر که متوجه شده بود این دست عملیات ها فقط سبب گسترش بی ثباتی در منطقه شده است از ژوئیه 2018 یک سیاست آگاهی افزایی برای مردم را در پیش گرفته است.

این سیاست نیز حقیقتا نتیجه محسوسی در پی نداشت و نفوذ داعش نه فقط در میان فولانی ها بلکه حتی در میان جوامع طوارق، جرما و دائوشک همچنان در حال افزایش است. آن دسته از مسئولان محلی که با دولت نیجر همکاری می کردند توسط داعش کشته شدند. این حملات تکرار شد و خصوصا در اواخر سال 2019 به صورت مرگبارتری ادامه یافت.