نجات و حل مشكلات كشور در گرو رشد توليد و كار است

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، آیت الله محمدجواد فاضل لنكرانی در همایش ملی فقرزدائی در سیره امام علی(ع) به تبیین سیره ایشان در رابطه با رسیدگی به امور فقرا و نیازمندان پرداخت و با بیان اینکه که سیره امیرالمؤمنین (ع) رسیدگی به فقرا، برطرف نمودن فقر و اختلاف طبقاتی در جامعه است، گفت: نجات و حل مشكلات كشور در گرو رشد تولید و كار است.

عید سعید غدیر را كه بزرگ‌ترین عید مسلمین است، محضر مبارك امام زمان (عج)، رهبری معظم انقلاب، مراجع بزرگوار و همه مسلمانان، شیعیان و خدمتگزاران به مسیر ولایت و حقیقت ولایت و دست‌اندرکاران این همایش ملی بزرگ تبریك عرض می‌كنم. از اینكه به خاطر قضیه كرونا توفیق حضور حاصل نشد پوزش می‌طلبم. ان شاء الله خدای تبارك و تعالی هر چه زودتر این بلا را از همه بشریت، خصوصاً از مسلمانان و شیعیان رفع بفرماید.

ذره‌ای از ظلم و شرك و كفر و نفاق در وجود امام علی راه پیدا نكرده است

سخن را با این آیه شریفه «الذین آمنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئك لهم الامن و هم مهتدون» آغاز می‌کنم. خدای تبارك و تعالی می‌فرماید كسانی كه ایمان آورده و ایمان خود را با ظلم و شرک نپوشاندند، امنیت و آرامش برای آنهاست. امن و امان و امنیت اعتقادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فكری، ظاهری، باطنی و... را خدای تبارك و تعالی در چنین كسانی قرار داده است. در روایتی كه ذیل این آیه شریفه وارد شده، امام باقر می‌فرماید «نزلت فی امیرالمؤمنین لأنه لم یشرك بالله طرفة عین قط ولم یعبد اللات و العزی» این آیه در مورد امیرالمؤمنین نازل شده برای اینكه علی بن ابیطالب در هیچ زمانی از زندگی خود، غیر از خدا را اطاعت و عبادت نكرد.

نكته مهم این است كه براساس این آیه شریفه ما پیرو شخصیتی هستیم كه ذره‌ای از بزرگ‌ترین آلودگی عالم كه عبارت از ظلم و شرك و كفر و نفاق، لحظه‌ای در وجود او راه پیدا نكرده است. این خصوصیت در پیشوایان مذاهب دیگر وجود ندارد و مختص پیشوای ما شیعیان و وصیّ پیامبر اكرم(ص) است و خدای تبارك و تعالی امن و امنیت را برای چنین گروهی قرار داده است كه شامل همه انواع امنیت‌ها می‌شود، اگر روایتی هم در ذیل این آیه نبود معلوم بود كه این امن مطلق در همه ابعاد برای انسان فقط مختص امیرالمؤمنین و اولاد طاهرین او است. ما از این آیه به خوبی استفاده می‌كنیم كسانی كه دنبال امنیت هستند، امنیت در همه ابعادش، اعم از امنیت ظاهری، باطنی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و...  با توسل و با اعتقاد به امیرالمؤمنین و اولاد او تحقق پیدا می‌كند.

نجات و حل مشكلات كشور در گرو رشد تولید و كار است.

بعد از بیان این مقدمه به مناسبت موضوع این همایش ملی باید به نحو اختصار در این زمان کوتاه این نكته را عرض كنم كه از برجستگی‌های اسلام، یعنی قرآن كریم و وجود مبارك پیامبر(ص) و سنت نبوی و هم امیرالمؤمنین و سایر ائمه: این است همان‌طور كه در بعد اعتقادی تأكید دارند بر اینكه بشر باید به دنبال توحید باشد تا موحد شود و اصرار بر عبادت خدای تبارك و تعالی دارند، هم‌چنین به تنظیم امور جامعه هم اهتمام می‌ورزد به نحوی كه در میان مردم فقر از بین برود و فقیری در جامعه پیدا نشود.

با دقت در  كلمات امیرالمؤمنین در این رابطه می‌بینیم که بر دعوت به كار و تولید تأکید شده است. آنچه كه در سال‌های اخیر مورد تأکید رهبری معظم انقلاب هم هست كه می‌فرمایند نجات و حل مشكلات كشور در گرو رشد تولید و كار است، ریشه نام‌گذاری امسال به جهش تولید را در كلمات امیرالمؤمنین هم می‌توان یافت.

در حال نیاز و فقر و هم در حال غنا و بی‌نیازی دنبال کسب و كار باشید.

حضرت در یك عبارتی می‌فرمایند: «اوصیكم بالخشیة من الله فی السرّ و العلانیة و العدل فی الرضا و الغضب»، شما را توصیه می‌کنم که در نهان و آشكار از خدا بترسید، هنگام غضب و نیز زمان اظهار خوشنودی، تأیید و رضایت نسبت به افراد تعادل خود را حفظ کرده و از حدّ آن تجاوز نكنید، «و الاكتساب فی الفقر و الغناء»، هم در حال نیاز و فقر و هم در حال غنا و بی‌نیازی دنبال کسب و كار باشید. گاهی در ذهن بعضی افراد متموّل می‌آید که 60 سال زحمت كشیده و کار كرده‌ایم اکنون هم به اندازه‌ای كه تا آخر عمر بتوانیم زندگی خود را اداره كنیم خدا به ما داده است، پس چه نیازی است كه دنبال كار برویم. این فکر در منطق امیرالمؤمنین مردود است. انسان باید در همه حالات حتی تا آن لحظه‌ی آخر دنبال كسب و كار و فعالیت باشد.

باز این تعبیر كه حضرت می‌فرمایند « من کسل عن امر دنیاه فهو عن امر آخرته اکسل» اگر كسی در امر دنیای خود تنبل و کسل باشد و سراغ كار و تولید نرود، نسبت به آخرتش كسالت او بیشتر است. این سخن نمایان‌گر رابطه‌ی فعالیت‌های انسان در دنیا و آخرت است. نشاط و عدم نشاط و فعالیت انسان در کسب و کار و تحصیل درآمد مشروع برای تأمین حیات دنیوی خود ارتباط مستقیم با فعالیت او نسبت به آخرت دارد. این یكی از دستوراتی است كه امیرالمؤمنین به ما فرموده‌اند.

در ذات تجارت تكثیر در تولید و عرضه‌ی محصولات مورد نیاز مردم نهفته است

جامعه ما و مسئولان نظام جمهوری اسلامی باید این فرمایش‌های حضرت را نصب‌العین خود قرار بدهند. برای ما بسیار سخت است كه دولت‌ها می‌آیند و می‌روند اما وقتی می‌خواهند از فعالیت‌های کارکنان آمار ارائه کنند، می‌گویند متوسط زمان كار مفید کارمندان کمتر یك ساعت است! چرا باید اینطور باشد؟ چرا نباید برای حل این مشكل فكری كنیم؟ ما با این شرایط اقتصادی حتی باید بیش از هفت ساعت تلاش مفید داشته باشیم، حالا اگر هفت ساعت به کمتر از یک ساعت تقلیل پیدا می‌كند فاجعه است.

بورس ازمصادیق تجارت نیست

امیرالمؤمنین نسبت به تجارت و رونق تولید و کسب و کار توصیه اکید فرموده‌اند. در جامعه تجار باید كار كنند، سرمایه‌داران سرمایه‌هایشان را به میدان آورده و در مسیر تجارت صحیح و مفید برای اقتصاد خود و جامعه به کار گیرند که این امر در  اسلام بسیار مورد تشویق و ترغیب قرار گرفته است. می‌فرمایند «اتّجروا بارك الله لكم»، تجارت کنید خداوند به شما برکت دهد. متأسفانه در این زمان و در نظام جمهوری اسلامی شاهد این هستیم که تجارت و تولید رونق خود را از دست داده و مردم را تشویق به بازار بورس می‌کنند. من اکنون وارد بحث فقهی آن نمی‌شوم، ولی اطلاع پیدا كرده‌ایم كه بسیاری از افراد كارهای دیگرشان را رها كرده و در منزل نشسته و از طریق اینترنت دنبال مسائل بورس هستند، این که تجارت نیست! تجارت در ذاتش تكثیر در تولید و عرضه‌ی محصولات مورد نیاز مردم نهفته است، اما می‌بینیم سهام‌ها با افزایش قیمت‌های حبابی مورد خرید و فروش واقع می‌شود.

امیرالمؤمنین(ع) نسبت به عمارة البلاد و آباد کردن شهرها و روستاها نیز ترغیب فرموده‌اند. گروهی از مسیحی‌ها و یهودیان چاهی داشتند. در زمانی كه قرظة بن كعب انصاری از طرف امیرالمؤمنینمسئول منطقه آنها بود، با دستور او یا کارگزارانش آن چاه را پر کرده و دیگر آبی از آن نمی‌آمد. امیرالمؤمنین به قرظه نامه‌ای نوشت كه چرا این كار انجام شده؟ ولو این چاه متعلق به یهودی‌ها و نصارا بوده است. آنگاه فرمودند دوباره آن چاه را اصلاح كن، «فلعمری لأن یعمروا أحب إلینا أن یخربوا»، اگر سرزمین همین كفار و اهل ذمه در عمران و آبادانی باشد نزد من محبوبتر است تا اینكه چاهشان تخریب و زمین‌هایشان خشك شود و مجبور شوند به جای دیگری نقل مکان کنند!

یکی از وظایف و شئون حاکم مسلمین نظارت بر بازار و کنترل قیمت‌هاست.

نكته دیگر اینكه امیرالمؤمنین شخصا نسبت به کنترل قیمت‌ها در بازار مسلمین نظارت می‌فرمود. مشکل بزرگی که امروز نظام جمهوری اسلامی با آن مواجه است و البته علل متعددی هم دارد. امیرالمؤمنین شخصاً در بازار راه می‌افتاد و گروه گروه تجار و بازاری‌ها را مورد خطاب قرار می‌داد، از قیمت‌ها سؤال می‌كرد. اصبغ بن نباته به حضرت عرض كرد در شأن شما نیست كه هر روز بازار بروید، قیمت‌ها را ببینید و بگویید قیمت‌ها را بالا نبرید، قیمت‌ها را تعدیل كنید. كسی را به جای خود بفرستید كه این كار را انجام دهد. حضرت فرمود می‌دانی این حرفی كه به من می‌زنی نصیحت و خیرخواهی برای من نیست! تو خیال می‌کنی با این حرف من را نصیحت کرده و برای من خیرخواهی می‌کنی. این فرمایش حضرت بدان معناست که یکی از وظایف و شئون حاکم مسلمین نظارت بر بازار و کنترل قیمت‌هاست.

نسبت به توزیع اموال عمومی هم امیرالمؤمنین عنایت خاص داشتند که بیت المال مسلمین باید بین مردم آن هم به طور مساوی تقسیم بشود.

بیان این نکات و معیارها برای این است که مردم عزیز بدانند امیرالمؤمنین در آن مدت كوتاه از حكومت خود، چقدر نسبت به اقتصاد مردم دقت داشت و مراقب وضع مالی و معیشت مردم بود تا گرسنه و فقیری در جامعه نباشد، تبعیض در تقسیم امكانات نباشد، در زمانی که مسئولیت بیت‌المال مدینه با عمار یاسر و ابالهیثم بن طیحان بود، حضرت به آنها نامه‌ای نوشت و فرمود «العربی و القرشی و الانصاری و العجمی و كل من كان فی الاسلام من قبایل العرب و اجناس العجم سواءٌ»؛ نفرمود به مهاجر و عرب بیشتر بدهید و به عجم كمتر، بلکه فرمود همه‌ی کسانی كه زیر پرچم اسلام قرار دارند در برخورداری از امکانات عمومی کشور مساوی هستند.

یکی از مسائلی که امروز متأسفانه شاهد آن هستیم عدم برخورداری عموم مردم شریف از امکانات عمومی است. بسیار برای ما روحانیون و مراجع بزرگ سخت است كه در این كشور یك جوانی كه ازدواج كرده، قدرت گرفتن یك وام مختصر را ندارد اما وام‌های میلیاردی را بدون وثیقه در اختیار افرادی خاص قرار می‌دهند. این خیانت بزرگی است، اموال كشور و بیت‌المال مسلمین باید علی السویه در اختیار همه مردم قرار بگیرد. امیدواریم با رهنمودهایی که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، مسئولان کشور پیگیری کنند تا این معضل جوانان حل شود، انشاالله.

سیره امیرالمؤمنین رسیدگی به فقرا، برطرف کردن فقر و اختلاف طبقاتی در جامعه است

البته روشن است برای رشد و رونق اقتصاد نسبت به آن كسی كه امكانات تولیدی بیشتری دارد باید بیشتر توجه شود ولی نه به این نحو اختلافی كه امروز با آن مواجه هستیم و افرادی به غارت ذخایر ارزی کشور می‌پردازند که نه تنها نقشی در رشد اقتصاد کشور ندارند بلکه همسو با دشمنان به اقتصاد کشور ضربه زده و با در مضیقه قرار دادن مردم موجب نارضایتی آنان به نظام جمهوری اسلامی می‌شوند.

در هر صورت سیره امیرالمؤمنین رسیدگی به فقرا، برطرف نمودن فقر و اختلاف طبقاتی در جامعه است. مسئولان نظام باید این مشكلی را كه امروز وجود دارد حل كنند. اساساً یکی از آرمان‌های بزرگ امام خمینی این بود كه فقر در جامعه از بین برود، اختلاف طبقاتی در جامعه نباشد، مزایا و امتیازات فقط در اختیار گروهی از اغنیا و افراد خاص قرار نگیرد،می‌فرمودند مردم ولی نعمت ما هستند، امکانات کشور باید برای همه مردم باشد، این حقیقت نظام اسلامی است. اگر به سمت این حقیقت پیش برویم ان شاء الله روز به روز نظام ما تحكیم پیدا می‌كند.

در خاتمه از همه‌ی بزرگانی كه این همایش را تشكیل دادند، نماینده معظم ولی فقیه آیت الله دری نجف آبادی و همچنین مدیران و اساتید محترم دانشگاه‌های استان مركزی و مسئولان نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها و نیز بنیاد بین‌المللی غدیر تشکر می‌کنم. مناسب است از مرحوم آیت الله خزعلی یادی كنیم که سال‌ها ریاست این بنیاد را بر عهده داشتند. امیدوارم با استعانت از امیرالمؤمنین این همایش قدم بزرگی در تحقق مبارزه‌ی با فقر و ریشه‌کن کردن اختلاف طبقاتی داشته باشد.

والسلام علیكم و رحمة الله

/841/د102/ق