نگاهی به زندگی و آثار فلسفی استاد مطهری در یک اثر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بنیاد علمی و فرهنگی استاد مطهری کتاب «زندگی‌نامه فلسفی استاد مطهری» را منتشر کرده است.

در این کتاب یادداشت‌هایی را با عنوان‌های: زندگی نامه فلسفی استاد مرتضی مطهری به قلم زهیر انصاریان، مطهری؛ فلسفه و دین نوشته دکتر رضا داوری اردکانی، جامعیت مطهری در علوم عقلی و نقلی اسلامی به قلم دکتر سید مصطفی محقق داماد، نظری اجمالی به کارنامه فلسفه استاد شهید مطهری نوشته غلامعلی حداد عادل و فلسفه تطبیقی نسبت آن با فلسفه معاصر نوشته دکتر حسین غفاری مطالعه می‌کنیم.

بی‌شک آثار فلسفی استاد شهید مطهری را باید از آثار مهم در فلسفه‌نگاری معاصر ایران دانست و ویژگی‌های منحصر به فرد فلسفه‌ورزی ایشان را می‌توان الگویی برای توسعه فلسفی اسلامی در سطح جهان اندیشه به شمار آورد؛ از این رو زهیر انصاریان در یادداشتی ویژگی‌های زندگی نامه فلسفی فلسفه‌ورزی استاد مرتضی مطهری را چنین شرح داده است:

استاد مطهری در عین توجه به همه مکاتب فلسفه اسلامی و آشنایی تخصصی با آنها گرایش ویژه‌ای به حکمت متعالیه و اندیشه‌های صدرالمتألهین شیرازی داشت. درس‌ها، یادداشت‌ها و حاشیه‌‌های ایشان نشان از تسلط بی‌چون و چرای استاد بر اندیشه‌ای ملاصدرا دارد؛ اما باید دانست که این به معنای پیروی کورکورانه از اندیشه‌ها وی نیست.

نگاه انتقادی و تلاش‌های برای ارائه یک نظم فلسفی منسجم مبتنی بر مبانی معتبر حکمت متعالیه از ویژ‌گی‌های آثار ایشان است.

شهید مطهری را باید جدی‌ترین و پرکارترین فرد در عرصه فلسفه تطبیقی در ایران معاصر است. با آنکه در روزگار او این راه تازه آغاز شده بود و منابع و امکانات آن روز را با آنچه امروز در دسترس است نمی توان مقایسه کرد. بابرابن او را باید در حوزه نظر و هم میدان عمل موفق دانست؛ از این رو دکتر غلامعلی حداد عادل در یادداشت کارنامه فلسفی استاد شهید مطهری در ابن باره چنین آورده است:

 کوشش‌های فلسفی او را می‌توان در سه دوره از هم تفکیک کرد و نخست دوران منتهی به سال 1332 است که مطهری جوان با شرح و حواشی عالمانه خود بر کتاب گران‌سنگ اصول و فلسفه و روش رئالیسم علامه طباطبایی در برابر آنچه مارکسیست‌ها آن را «فلسفه علمی» می‌خواندند قیام و اقدام می‌کند.

 دوره دوم دورانی است نسبتاً طولانی‌تر از دو دوره دیگر، که کمابیش از ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۰ دوام داشته است؛ در این سال‌ها کوشش‌های اجتماعی مطهری در فلسفه مصروف نقد مبانی فیلسوفانی می‌شود که عقاید آنان پایه و اساس تفکر علمی غرب در علوم انسانی بوده است.

 کتاب‌های علل گرایش به مادی‌گری و عدل الاهی و درس‌های او در فلسفه اخلاق معرف تلاش فکری و فلسفی او در این دوره است.

 همچنین دکتر حداد عادل در پایان این یادداشت درباره کارنامه فلسفی استاد مطهر چنین نوشته است:

 در کارنامه فلسفی مطهری جند جنبه شایسته توجه و تحسین است؛ نخست، نگرش عقلی و بینش استدلالی و بیان منطقی وی در دفاع از مبانی مابعد الطبیعة اسلامی. جنبه دیگر، تشخیص صحیح و به موقع مسائل و مشکلاتی که در عرصه تفکر دینی و از جمله در عرصه فلسفه اسلامی پدید آمده بود و نیازمند راه حل بود.

 سه دیگر، پرکاری و پشتکار وصف‌ناپذیر او بود که منشأ آثار ماندگار و سودمندی برای متفکران پس از او شد. آنچه از همه مهم‌تر بود ایمان و اعتقاد دینی وی بود که او را با اخلاص هرچه تمام‌تر به چنین مقاومت و مداومتی وامی‌داشت.

همچنین در پایان این کتاب تصاویری از استاد شهید مطهری و ترجمه یادداشت‌ها به زبان انگلیسی آورده شده است.

بنیاد علمی و فرهنگی استاد مطهری، کتاب «زندگی نامه فلسفی استاد مطهری» را با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه در ۶۰ صفحه فارسی و ۴۱ صفحه انگلیسی منتشر کرده است./۹۹۸/ن ۶۰۲/ش